Τετάρτη 10 Αυγούστου 2016

Το θέατρο στη Βήσσανη


Οι παλαιότερες πηγές

Ξεφυλλίζοντας την εφημερίδα «Φωνή της Ηπείρου» του Γεροπλατανίτη δημοσιογράφου-συγγραφέα και πολιτικού, Γεωργίου Γάγαρη, βρήκα την πιο παλιά καταγραφή για μια θεατρική παράσταση. Σε ανταπόκριση από τη Βήσσανη με ημερομηνία 7 Μαρτίου 1899 περιλαμβάνονται και τα εξής:

Πόσες πληροφορίες μας φέρνει αυτή η συνοπτική ανταπόκριση από τη Βήσσανη του 1899, πέραν της παράστασης που δόθηκε! Μαθαίνουμε ότι δόθηκε στην ευρύχωρη αίθουσα του κτιρίου του Παρθεναγωγείου από ομάδα «καλλίστων νέων», διδάχθηκε από τον Δ. Χαρισιάδη, δόθηκαν δυο παραστάσεις και οι εισπράξεις πήγαν για την ανακούφιση των πτωχών. Η μικρή τοπική κοινωνία στο μεγαλείο της. 

Στην ίδια εφημερίδα και στο φύλλο 332/21-5-1899 καταγράφεται και μια άλλη, ενδιαφέρουσα για την εποχή, θεατρική είδηση από τον ευρύτερο χώρο τη Δρόβιανη Πάνω Δερόπολης, όπου αναφέρεται μια θεατρική παράσταση από ξένο θίασο. Η είδηση αυτή καταγράφεται, γιατί έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την πολιτιστική εικόνα της ευρύτερης περιοχής, Πωγωνίου- Δερόπολης που έχουν πολλά κοινά πολιτιστικά στοιχεία.




Ο Βησσανιώτης ερευνητής και συγγραφέας Σπύρος Στούπης στο δίτομο έργο του «Βησσανιώτικα και Πωγωνησιακά» (τόμος Α' σελ. 185) γράφει σχετικά:
«Ακόμη και θεατρικές παραστάσεις εδίδοντο στις αίθουσες του Παρθεναγωγείου κατά τις διακοπές των Χριστουγέννων και του θέρους από ερασιτέχνας Βησσανιώτες με έργα της εποχής, όπως «η Γκόλφω» του Περεσιάδου, «Χάϊδω», «Βοσκοπούλα» κ.ά».
Αν και δεν δίνει πολλές λεπτομέρειες, όμως χρονολογικά δίνει μια σημαντική συνοπτική περιγραφή της θεατρικής δράσης στην πρωτοπόρα Βήσσανη, το αρχοντοχώρι αυτό του Πωγωνίου.

Η Βήσσανη την περίοδο εκείνη είχε μεγάλη ανάπτυξη, και πληθυσμό που έφθανε το 1895 («Γεωγραφία» Ευάγγελου Παγούνη, δάσκαλου από το Δολό, απόφοιτου της Μεγάλης του Γένους Σχολής) τους 1600 κάτοικους.

[Σημ. ιστολογίου: πράγματι ανατρέχοντας στο παληό αυτό βιβλίο το διαπιστώσαμε-δες φωτο]


Ο πλούτος των Βησσανιωτών προέρχονταν κυρίως από τους ταξιδεμένους στην Κωνσταντινούπολη, όπου οι Βησσανιώτες είχαν συστήσει και την πιο παλαιά Αδελφότητα (1867 Αδελφότητα «Η Αρετή»).

Στη Βήσσανη λειτουργούσαν τότε τα σχολεία, Αρρεναγωγείο και Παρθεναγωγείο, και από τότε διατηρούνται τα μεγαλοπρεπή κτίρια που σώζονται μέχρι σήμερα. Τα εκπαιδευτήριά της ήταν γνωστά και οι δάσκαλοί της φημισμένοι. Με τέτοιο επίπεδο Παιδείας και οικονομικής ανάπτυξης ήταν επόμενο να αναπτυχθούν και καλλιτεχνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, τόσο μέσα στο σχολείο, σαν σχολικές εορτές, όσο και στο κοινωνικό περιβάλλον.

Μέσα σε αυτό το κλίμα αναπτύχθηκε και μία θεατρική δραστηριότητα η οποία έγινε παράδοση και πρόσφερε στους χωριανούς, αλλά και στους κατοίκους των γειτονικών χωριών, «θέαμα», ψυχαγωγία αλλά και παίδευση και πολιτισμό. Για αυτή την παράδοση ασφαλώς οι Βησσανιώτες ήταν και είναι υπερήφανοι και πρωτοπόροι στο Πωγώνι...

Και η θεατρική δράση που παρουσίασαν ήταν πράγματι εντυπωσιακή για ένα χωριό ορεινό, μεσογειακό και μακριά από τα μεγάλα κέντρα της εποχής. Όμως οι ταξιδεμένοι Βησσανιώτες που δεν ξεκόβονταν από τη γενέτειρα, και γύριζαν συχνά στο χωριό τους, μετέφεραν από τα κέντρα αποδημίας, που ήταν κυρίως η Πόλη και η Αλεξάνδρεια, στο χωριό τους, μια άλλη κουλτούρα που είχαν γνωρίσει εκεί, αφού, λόγω  του πλούτου που είχαν αποκτήσει είχαν και μια παιδεία άλλου επιπέδου στα μεγάλα και ονομαστά εκπαιδευτήρια της Πόλης. Δεν είναι ασύνδετα αυτά με την γενναιοδωρία τους και την φιλοπατρία τους, να ανεγείρουν στη Βήσσανη τα μεγαλοπρεπή κτιριακά σχολεία που διατηρούνται ακόμη για περισσότερα από 100 χρόνια..


Από την θεατρική εκείνη εποχή, λίγο πριν λίγο μετά το έτος 1900, υπάρχουν και φωτογραφικά δεδομένα όπως τα διέσωσε ο πρωτοπόρος Βησσανιώτης φωτογράφος Γεώργιος Πανταζίδης.

Στις φωτογραφίες αυτές απεικονίζονται οι ερασιτεχνικοί θίασοι της Βήσσανης, και στις οποίες είναι ντυμένοι με γυναικείες φορεσιές και οι άνδρες που έπαιζαν τους γυναικείους ρόλους των έργων που ανέβαζαν.
Ο Γεώργιος Πανταζίδης σπούδασε τη φωτογραφική τέχνη στην Κωνσταντινούπολη και στην Θεσσαλονίκη και εγκαταστάθηκε σαν επαγγελματίας φωτογράφος στη γενέτειρά του Βήσσανη από το 1895 έως το 1910, για να μετακομίσει μετά στα Ιωάννινα (σχετικά στην έκδοσή μας «Γεώργιος Πανταζίδης ο πρωτοπόρος φωτογράφος του Πωγωνίου» στη σειρά «ΠΩΓΩΝΗΣΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ» αρ. 17).

Από τις φωτογραφίες αυτές η μία έχει και την «ταυτότητα» του έργου που παίχτηκε, «Βοσκοπούλα - Βήσσανη 1900» σε πινακίδα πάνω στο τραπέζι στο μέσον της φωτογραφίας, όπου κάθονται παράγοντες της παράστασης και γύρω όλος ο θίασος. 
Η φωτογραφία αυτή αποτελεί σημαντικό πειστήριο αυτής της παράστασης. 

Η άλλη φωτογραφία είναι από άλλη θεατρική παράσταση, πιθανόν γύρω στο 1905, με τον θίασο και τους παράγοντες, και προφανώς είναι από άλλο θεατρικό έργο, σίγουρα από κάποιο γνωστό κωμειδύλλιο, αντικείμενο έρευνας των θεατρολόγων. Από την ίδια παράσταση είναι και η επόμενη φωτογραφία με τέσσερις από τους ηθοποιούς του θιάσου.

Οι φωτογραφίες αυτές είναι από τις παλαιότερες που βρέθηκαν, χωρίς να αποκλείεται να βρίσκονται σε παλιές οικογένειες της Βήσσανης ή ξεχασμένες σε κάποια σεντούκια και άλλες φωτογραφίες, τραβηγμένες από τον Γεώργιο Πανταζίδη, ο οποίος από το 1895 ασκούσε το επάγγελμα του φωτογράφου στη Βήσσανη πριν εγκατασταθεί στα Γιάννενα. Και δεν είναι μόνο αυτά τα πολιτιστικά πειστήρια που άφησε ο Γεώργιος Πανταζίδης. Οι φωτογραφίες του αποτελούν μνημειακή παρακαταθήκη για την ιστορία και τον πολιτισμό του Πωγωνίου.



Η πηγή που άντλησα την πρώτη φωτογραφία έχει την εξής υποσημείωση: 
«1900. Από τις θεατρικές εκδηλώσεις της «Αρετής», της Φιλεκπαιδευτικής Αδελφότητος των εν Κωνσταντινουπόλει  Βησσανιωτών. Τους γυναικείους ρόλους τους έπαιζαν άνδρες όπως και στην αρχαιότητα (Συλλογή I. Δάλμα)»

Η παράδοση αυτή της Βήσσανης πρέπει να συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια. Δεν βρέθηκαν, προς το παρόν, στοιχεία για την αμέσως επόμενη χρονική περίοδο.
Η Βησσανιώτισσα δασκάλα, Κική Σόμπολου, βρήκε στο αρχείο του πατέρα της Σωτηρίου Σόμπολου, και μας έδωσε για αυτή την καταγραφή, μία φωτογραφία του 1914 με τον θίασο που ανέβασε τότε το έργο «Ο αγαπητικός της Βοσκοπούλας».

Σε ενσωματωμένο μάλιστα φύλλο χαρτιού μέσα στο κάδρο της φωτογραφίας, το οποίο σύνταξε ο αείμνηστος Σωτήρης Σόμπολος μεταγενέστερα (στις 22-9-1980), για να μη ξεχαστούν, δίνει τα ονόματα όλων των συντελεστών της παράστασης. Το χαρτί αυτό αποτελεί ένα επίσης σημαντικό στοιχείο, τόσο για τους εικονιζόμενους στη φωτογραφία, όσο και τους άλλους συντελεστές της παράστασης και τους παράπλευρους ρόλους.
Έτσι μας πληροφορεί ότι:

«Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας», παρουσιάστηκε από σκηνής στο οίκημα του Παρθεναγωγείου Βήσσανης την 15η και 16η Αυγούστου 1914 από ομάδα Νέων Βησσανιωτών. Οι Νέοι αυτοί είναι οι κάτωθι όπως φαίνονται στη φωτογραφία της εποχής.


1η σειρά επάνω:

α) Χρίστος Σουλιώτης (Μητρούσης) - Γκέλας.
β) Χρίστος Κόντης }
γ) Χρίστος Μέντζος }
δ) Γρηγόριος Κόντης }Κτηνοτρόφοι
ε) Γεώργιος Τζάκος }
στ) Θεοφάνης Ράπτης - Γιάνναινα

2α σειρά

α) Νικόλαος Λάμπας - Μπάρμπα Χρόνης β) Βασίλειος Σάσσης - Δ/ντής Σκηνής γ) Θεοφάνης Βασαγιάννης - υποβολεύς δ) Δημήτριος Δάμπας - Στάθαινα (Μάρω) ε) Δημήτριος Τσουβαλίόης - Μήτρος.

3η σειρά

α) Δημήτριος Παπαγεωργίου-Βοσκοποϋλα
β) Στέφανος Μαυρομμάτης »
γ) Μανώλης Τζάκος »
δ) Σωτήρης Σόμπολος »
ε) Θεοφάνης Δάμπας -Κρυστάλλω
στ) Ανόρέας Μυρτίλος-Διάκος

Ασφαλώς και μετά το 1914 θα δόθηκαν και άλλες θεατρικές παραστάσεις στη Βήσσανη. Δεν βρέθηκαν ιδιαίτερα στοιχεία.

Βρήκαμε όμως μία εκτεταμένη ανταπόκριση από τη Βήσσανη, υπό μορφή μάλιστα χρονογραφήματος, στην εφημερίδα του Χρ. Χριστοβασίλη «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» στο φύλλο 59 της 26ης Ιουνίου 1924.

Το υπογράφει ο άγνωστος ΠΩΓΩΝΙΣΙΟΣ συνεργάτης της εφημερίδας. Το αντιγράφουμε γιατί παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού μέσα στα πλαίσια μιας σχολικής γιορτής εγκαινιάζεται στη Βήσσανη και Παιδικό Θέατρο. Τούτο σημαίνει ότι η θεατρική δράση συνεχίζεται και επεκτείνεται και αναβαθμίζεται με τη δημιουργία Παιδικής Σκηνής. Κάτι πρωτοποριακό για την εποχή εκείνη. Οι ερευνητές των θεατρικών πραγμάτων στα Γιάννενα και στην Ήπειρο μπορούν να βρουν αν υπάρχει τέτοιο άλλο θεατρικό προηγούμενο της εποχής εκείνης. Παραθέτουμε το κείμενο αυτό όπως έχει:

«ΑΝΤΙ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΟΡΤΗ ΣΤΗ ΒΗΣΣΑΝΗ 
Με ξεχωριστή επιτυχία εωρτάσθη φέτος, την περασμένη Κυριακή (15 Ιουνίου) η συνήθης σχολική εορτή. Εξέφυγε πιά από τα όρια της τυπικότητος και απετέλεσεν αληθινήν καλλιτεχνικήν συγκέντρωσιν, εις το σύνολον της οποίας εκυριαρχούσεν ένας τόνος ρυθμικά διαλεγμένος. Προς δημιουργίαν νέου Κόσμου.

Εύγε ολοκάρδιον στον Διευθυντήν του Δημοτικού Σχολείου κ. Χρήστον Σουλιώτην. Με την φιλοσοφικήν και ποιητικήν του ψυχήν κατώρθωσε ανάμεσα από παιδικά τραγουδάκια και διαλόγους και παιδικά δραματάκια, με τα οποία έκαμεν εφέτος και τα εγκαίνια του Παιδικού Θεάτρου Βήσσανης να σύρη το πολυπληθές και εκλεκτόν του ακροατήριον από την σημερινήν πεζότητα, από την αποπνικτικήν αθυμίαν και την εγκατάλειψιν των πάντων προς την ανάκτησιν της απολεσθείσης αισιοδοξίας. 

Ο λόγος του, σφιχτοδεμένος και φιλοσοφικότατα κριτικός, αξίζει ομολογουμένως ευρυτέρας διαδόσεως. Σας παραθέτω μερικά αποσπάσματα όχι κατ’ εκλογήν, όσα τυχαίως αναμιμνήσκομαι αυτήν την στιγμήν 

-«Από το πρώτο χαμόγελο τον παιδιού αρχίζει η αγωγή και από τότε η ψυχή τον ξανοίγεται στον Κόσμο, ζητεί να μάθη, ξυπνούν αι αισθήσεις του και ξανοίγουν τα μάτια της ψυχής του» 

-«Οι γονείς, που γελούν για τα άπρεπα λόγια των μικρών παιδιών τους, για τα όμορφα παιδικά τους ψέματα και επιτρέπουν να τα επαναλάβουν, παρηγορούμενοι ότι αργότερα τα ξεμαθαίνουν, μοιάζουν με τον γεωργό που σπέρνει στο χωράφι τον μαζή με το σπόρο και αγκάθια, με την απόφαση να τα ξεριζώση αργότερα, χωρίς να νοιώθη ότι μαζή με αυτά θα ξεριζώση και το σιτάρι του» 

- «Στην μητέρα οφείλει κάθε Έθνος την ιστορία τον, τον πολιτισμό, την ύπαρξή τον, αυτή: μάνα με το νανούρισμά της, γιαγιά με τα παραμύθια της, ριζώνει βαθειά στην καρδιά μας την παράδοση της Φυλής και του Έθνους, την γλώσσα, τα τραγούδια, τα ήθη και έθιμα». 

-«Η οικογένεια: η πρώτη κοινωνία. Χωρίς αυτήν ούτε Έθνος, ούτε Κράτος δύναται να υπάρξη. Η ελληνική οικογένεια υπήρξε το πρότυπον οικογενείας και σ’αυτήν οφείλομεν την χιλιόχρονη ζωή της Φυλής μας. Το τραγούδι τον μικρού Ακρίτα δείχνει την συνοχήν της ελληνικής οικογενείας:
«Βοήθα με ευχή της μάνας μου και του γονιού μου βλόγια ευχή του πρώτον μου αδελφού ευχή και τον στερνού μου» 

Ο Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής κ. Δ. Κυριαζής, με την κλασικήν ευφράδειάν τον και τον αττικισμόν του επισφραγίζων την τελετήν και εν αποστροφή τον προς τους μικρούς είπε: 

-«Μικροί μου φίλοι. Σεις, το μέλλον της αύριον, να έχετε στην καρδιά σας πίστιν. Πίστιν στον εαυτόν σας και στο μέλλον της Φυλής. Η αύριον ανήκει εις σας, ό,τι δεν μπορέσαμε να κατορθώσωμε εμείς, γιατί μας έλειψε η πίστις, σεις θα το κατορθώσετε, εάν έχετε πίστιν 
ΠΩΓΩΝΙΣΙΟΣ»
Στη «Φωνή του Πωγωνίου», του Βησσανιώτη Χριστόφορου Σακελλάριου, βρήκαμε και άλλα δημοσιεύματα σχετικά με θεατρικές παραστάσεις στη Βήσσανη.

Στο φύλλο 160 της 15ης Μαΐου 1935 γράφει:
«ΜΙΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΙΣ 
Πρωτοβουλία της νεολαίας Βησσάνης την 29ην και 30ην του π. μηνός εδόθη εις την αίθουσαν του Δημοτικού Σχολείου καταλλήλως διασκευασθείσαν υπό των ερασιτεχνών νέων μας, θεατρικές παραστάσεις υπέρ της Εθνικής μας Αεροπορίας με το υπέροχον τρίπρακτον Κοινωνικόν Δράμα «η Εκδίκησις» και την ξεκαρδιστικήν Κωμωδίαν «Παραμάνα με το στανιό». 
Εις την παράστασιν έλαβον μέρος οι Στεφ. Βοσινάκης, Παν. Δέρβος,  Αλεκ. Μέντζος, Χριστ. Χρηστίδης, Λάκης Γάτσης, Παν. Βασιάδης, Θωμ. Βαλαβάνης, Χρ. Στέφος, Ευστ. Παπίγγης, Κων. Φίλης οίτινες και υπεδύθησαν τους ρόλους των με εξαιρετικών δεξιότητα και επιτυχίαν αυτήν συνήθη αποσπάσαντες τα συγχαρητήρια ολοκλήρου της Κοινωνίας της Βησσάνης ήτις προθυμοτάτη ετίμησεν την παράστασιν. 
Την θέσιν του υποβολέως κατείχεν ο δημ/λος Στέφανος Γούναρης όστις κατέβαλε εξαιρετικήν προσπάθειαν δια την επιτυχίαν του έργου. Ως καλλιτεχνικοί Διενθυνταί ειργάσθησαν μετά ζήλου οι Ηλίας Γκάγκας  Δημ/λος της Κοινότητος, Κων. Σάγκας Κακολάκιος και Σωτήριος Μαυρομάτης. Εις όλους αυτούς αξίζει δίκαιος έπαινος δια την ωραίαν πρωτοβουλίαν των και την προθυμίαν μεθ' ης ειργάσθησαν δια τον υψηλόν σκοπόν της παραστάσεως.
ΘΕΑΤΗΣ»
Πλήρες το ρεπορτάζ για την θεατρική αυτή παράσταση σαν σημαντικού πολιτιστικού γεγονότος στη μικρή κοινωνία της Βήσσανης.

Το δεύτερο δημοσίευμα είναι από την ίδια εφημερίδα και από το φύλλο 196 της 12ης Απριλίου 1936. Η περιγραφή είναι λεπτομερής και υπογράφεται από τον Γεώργιο I. Ράπτη. Την παραθέτουμε αυτούσια:
«ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΙΣ ΣΤΗ ΒΗΣΣΑΝΗ  
Με εξαιρετικήν μεγαλοπρέπειαν εδόθη εις την ευρυχωρον αίθουσαν τον Δημοτικού Σχολείου η διοργανωθείσα υπό τον Ημιγυμνασίον και Δημοτ. Σχολείου Βησσάνης Σχολική τελετή. Το πρόγραμμα απετελέσθη από ποιήματα, διαλόγους, άσματα και τρεις μονοπράκτους κωμωδίας.  
Οι ερασιτέχναι μαθηταί υπεδύθησαν δεξιόλογα τους ρόλους των αποσπώντες τα συχνά χειροκροτήματα και τα εγκάρδια συγχαρητήρια της Κοινωνίας Βησσάνης. Η σκηνή είχε τελείως διακοσμηθή καλλιτεχνικότατα. Η αίθουσα ήτο ασφυκτικώς πεπληρωμένη. ώρα 9.30’ αρχίζει η τελετή.  
Ο μαθητής του Ημιγνμνασίου κ. Σοφοκλής Αργυρής προσφωνεί δι ολίγων τους θεατάς και ευχαριστεί αυτούς δια τα φιλόμουσα αισθήματά των, η Δις Σοφία I. Τσαβίδου απήγγειλεν σνγκινητικώτατον ποίημα διά την 25ην Μαρτίου.  
Ομοίως με υπέροχον απαγγελίαν απήγγειλεν το θούριον του Ρήγα η μαθήτρια Δήμητρα Σιάγκα, απηγγέλθησαν πλείστα ποιήματα, διάλογοι και εθνικά άσματα και το δραματάκι η νοσοκόμος με εθνικάς ενδυμασίας της τότε εποχής.  
Ακολούθως γίνεται η εκτέλεσις τον δευτέρου προγράμματος με τας ξεκαρδιστικός κωμωδίας όλο ψέματα όπου διέπρεψαν ο Σ. Αργυρής, η Φρύνη Κόντη, Κων. Καλλιαρέκος, και η δις Σουλιώτη 
Παίζεται η ξεκαρδιστική κωμωδία «Ο Κύριος τα ξοδεύει χωρίς αποσκευάς» όπου πρωταγωνίστησε ο Μήτσος Μάρης, όστις εις τον ρόλον του υπήρξεν αμίμητος διαρκώς χειροκροτούμενος. Τέλος επαίχθη η ξεκαρδιστική κωμωδία «Ανώμαλα Ρήματα». Διεκρίθησαν οι μαθηταί  Αργυρής,  Εμμ. Καρανίκας,  Μπούπουλος, Κ. Τζόβας, Αλ. Καλλιαρέκος, Κ. Τέλης, Χρ. Κολιόπουλος. Η επιτυχία της διοργανωθείσης τελετής υπήρξεν αρίστη από πάσης απόψεως και οι μαθηταί υπεδύθηκαν αξιόλογα τους ρόλους των, και η Κοινωνία Βησσάνης παρέσχε αμέριστον την ενίσχυσίν των εις την ευγενή προσπάθειαν του Ημιγυμνασίου και Δημοτικού Σχολείου Βησσάνης.
Γεώργ. I Ράπτης»
Ασφαλώς στο διάστημα από το 1924 έως το 1935, που βρέθηκαν δημοσιεύματα, πρέπει να συνεχίστηκε η θεατρική δράση στη Βήσσανη.
Ο αναφερόμενος στο δεύτερο δημοσίευμα (1936) Μήτσης (Δημήτριος) Μάρης που προπαγωνίστησε στην κωμωδία «ο Κύριος τα ξοδεύει χωρίς αποσκευάς» και εντυπωσίασε με το παίξιμό του, μας έδωσε την δική του μαρτυρία, για την παράσταση, αλλά και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία για το θέατρο και τη ζωή στη Βήσσανη εκείνης της εποχής.

Η εγγονή του Δανάη Μακρή, δημοσιογράφος, ανταποκρίθηκε στην παράκλησή μας και πλούτισε αυτή την καταγραφή μας, με μία «συνέντευξη» την οποία πήρε από τον παππού της, μέσα στο ζεστό οικογενειακό περιβάλλον (Νοέμβριος του 2007), και αποτελεί ένα πολύ αξιόλογο πειστήριο για το επίπεδο της ζωής που είχαν κατακτήσει τότε οι Βησσανιώτες και όπου το θέατρο αφήνει τα δείγματα της παιδείας και του πολιτισμού στο Πωγώνι. Να, τι κατέγραψε η εγγονή από τα μολογήματα του παππού της: 

«Ναι, έπαιξα σε εκείνο το έργο που αναφέρει στο δημοσίευμα ο Γεώργιος Ράπτης από το Λαχανόκαστρο. Παίξαμε στην αίθουσα του σχολείου. Την παράσταση προετοίμασαν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές των σχολείων με τη συνεργασία όλων μας. Είχαν τέλεια σκηνή με κουρτίνες που ανοιγόκλειναν πάνω στη οποία παίξαμε.

Τι να σου πω, όταν έπαιζα ήμουν άλλος άνθρωπος. Δεν γνώριζα τον εαυτό μου, λες και ζούσα τον τύπο που παρίστανα.
Η αίθουσα ήταν γεμάτη μέχρι την πόρτα. Όταν έπαιζα, όλοι γελούσαν από κάτω και χειροκροτούσαν. Κι όταν τελειώσαμε με χαιρετούσαν με επαινετικά λόγια. Μια γυναίκα μου είπε ότι ήμουν σαν τον Βιλ. Φρίτς έναν Γερμανό ηθοποιό του κινηματογράφου. Και ήμουν μόλις 12 χρόνων.

Για φωτισμό της αίθουσας χρησιμοποιούσαν λάμπες με ασετιλίνη. Στους δρόμους του χωριού υπήρχαν σε διάφορα σημεία κρεμαστά φανάρια για φωτισμό που έκαιγαν γκάζι (πετρέλαιο) και είχαν έναν άνθρωπο που φρόντιζε να τα ανάβει κάθε βράδυ.
Στο θέατρο υπήρχε και υποβολέας, κάποιος από τους δάσκαλους που οργάνωναν την παράσταση, αν και εμείς γνωρίζαμε τους ρόλους μας απ’ έξω.
Τότε στη Βήσσανη έπαιζαν πολύ θέατρο. Πρωτοστατούσαν οι δάσκαλοι και νέοι που έρχονταν από την Αθήνα. Αλλά βοηθούσαν και οι έχοντες Βησσανιώτες που ενίσχυαν την προσπάθεια. Τις παραστάσεις παρακολουθούσαν όχι μόνο οι κάτοικοι της Βήσσανης, αλλά και από τα γύρω χωριά.

Οι περισσότεροι Βησσανιώτες τότε, και ιδίως τα καλοκαίρια, και τις γιορτές, που ήταν ταξιδεμένοι, έρχονταν στο χωριό και τα ξόδευαν σε διασκεδάσεις.
Στη Βήσσανη εκτός από τα δύο βασικά τακίμια με όργανα που μόνιμα ήταν στο χωριό, υπήρχαν σε πολλά σπίτια μουσικά όργανα, μαντολίνα, κιθάρες, βιολιά ακόμη και αρμόνιο και σε πολλά σπίτια μαζεύονταν και έκαναν μουσικές βραδιές.

Σχετικά με τα τακίμια, τους οργανοπαίκτες, στη Βήσσανη να σου πω και τούτα που θυμάμαι:

Στη Βήσσανη υπήρχαν δύο τακίμια «πρώτης γραμμής» και άλλα καλά, αλλά λιγότερο φημισμένα. Στο ένα μεγάλο τακίμι κλαρίνο έπαιζε ο Θεοδόσιος Καβάκος. Με λαούτο συμπλήρωνε ο Ματζώρας και το ντέφι είχε ο Δόσης Καβάκος. Ο Τάσος Καβάκος (Καράβας) έπαιζε βιολί. Ο τελευταίος που κατά περίπτωση συμμετείχε στο τακίμι, ήταν ο Λεωνίδας Καβάκος, (παππούς του μεγάλου καλλιτέχνη Λεωνίδα Καβάκου), ο οποίος έπαιζε πολλά όργανα, όπως λαούτο και σαντούρι.

Στο άλλο κορυφαίο τακίμι, κλαρίνο έπαιζε ο Νάσος Χαρισιάδης. Στο βιολί ήταν ο Μίχος Χαρισιάδης και το λαούτο είχε ο Μπίμπος (Γκάμπαλης), γιός του Σωτήρη Γιώτη. Το ντέφι έπαιζε ο Γκίρλας.

Οι γιοι των βιολονιστών και των δύο τακιμιών διέπρεψαν κι οι ίδιοι στη ζωή τους στο βιολί. Ο γιος του Τάσου Καβάκου ήταν τόσο καλός, που τον πήρε μαζί του στα ταξίδια του για τη διάσωση του ελληνικού τραγουδιού σε όλη τη χώρα ο Σίμων Καράς. Αργότερα ακολούθησε ακαδημαϊκή καριέρα. Ο γιος του Μίχου Χαρισιάδη έπαιζε βιολί στην Αθήνα.

Πίσω όμως στα τακίμια της Βήσσανης. Όταν έπαιζαν οι μουσικοί, το γλέντι, το κέφι κι η παραζάλη κρατούσε μέχρι το πρωί. Δεν έλειπαν ποτέ από τους γάμους, τα πανηγύρια και τα «ζιαφέτια». Σχεδόν κάθε εβδομάδα οι Βησσανιώτες διοργάνωναν κι από ένα «ζιαφέτι», μία γιορτή που καλούσαν τους φίλους τους. Γίνονταν στα σπίτια, αλλά και στον Πλάτανο, στην πλατεία του χωριού, ή σε εξοχικά κέντρα, όπως αυτά στο Μοναστήρι, στον Απόστολο και στις Βρύσες.

Την καριέρα του ξεκίνησε στη Βήσσανη και ο Τάσος Χαλκιάς. Μάλιστα δύο τρία χρόνια πριν πεθάνει επέστρεψε στη Βήσσανη την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου. Είπε τότε στο συγκεντρωμένο πλήθος που γιόρταζε ότι ήρθε στη Βήσσανη για να την τιμήσει, επειδή εκεί ξεκίνησε τον κύκλο του κι εκεί θα τον τελειώσει. Οι περισσότεροι παρευρισκόμενοι σήμερα λείπουν.

Να σου πω και τούτο. Πολλοί έχοντες Βησσανιώτες είχαν και το «γελωτοποιό» τους. Με ένα τακίμι περίμεναν το πρωί να ανοίξει η νοικοκυρά τα παράθυρα και ενώ το τακίμι έπαιζε ένας έκανε γκριμάτσες και μιμήσεις και χειρονομίες που διασκέδαζαν τους νοικοκυραίους.

Οι μεγαλύτερες διασκεδάσεις γίνονταν τις αποκριές. Όλα τα σπίτια ήταν ανοιχτά. Άναβαν φωτιές στις γειτονιές οι οποίες συναγωνίζονταν ποιά θα είχε την καλύτερη φωτιά και τους περισσότερους μασκαρεμένους. Εκεί, εκτός από τα τραγούδια και το χορό άκουγες και χοντρά αστεία, σατιρικά ποιήματα, και μιμήσεις τύπων και ανθρώπων. Ομάδες μασκαρεμένων παρίσταναν και σατίριζαν διάφορες καταστάσεις και γεγονότα του χωριού, που πολύ διασκέδαζαν του χωριανούς. Η φωτιά στου Χατζή ήταν η πιο μεγάλη και το γλέντι και ο χορός και τα αστεία κρατούσε μέχρι το πρωί.

Κάθε βράδυ, για όλο το τριώδιο οι Βησσανιώτες άναβαν στα σπίτια τους φωτιές και γλεντούσαν με χορούς, ποτό και φαγητό. Ακόμη και τα φτωχικά σπίτια ήταν ανοιχτά για τους μουσαφίρηδες. Τα τραπέζια ήταν στρωμένα, με γλυκά, όπως ραβανί και μπακλαβά και με πίτες. Από τη γιορτή δεν αποκλειόταν κανείς. Άντρες και γυναίκες πήγαιναν επίσκεψη από το ένα σπίτι στο άλλο, ως το πρωί. Τα παιδιά όμως ήταν «ελεύθερα ωραρίου» μόνο το Σαββατοκύριακο.

Θυμάμαι ότι από τις καλύτερες μεταμφιέσεις είχαν ο Θωμάς Μπαλαμπάνης, ο Νίκος Λογοθέτης, ο Αλέκος Μέντζος κι ο Χριστόφορος Χριστίδης. 

Ο Μπαλαμπάνης με χιούμορ σατίριζε πολιτικούς της εποχής. Μία φορά είχε ντυθεί «Γιάγιαρης», που ήταν ένας γερουσιαστής της εποχής. Μαζί με τα ρούχα «φορούσε» και το κατάλληλο ύφος και τουπέ. 
Ο Λογοθέτης ντυνόταν πότε άντρας, πότε γυναίκα, συνήθως για να σατιρίσει χαρακτηριστικούς τύπους Βησσανιωτών. Δε θα ξεχάσω όταν είχε ντυθεί Χαρίκλω του Καβάκου. Λυτή ήταν μία απίθανη Βησσανιώτισσα που η ίδια συνήθιζε να κολλάει παρατσούκλια στους άλλους και να τους σατιρίζει. Για να καταλάβετε το ταμπεραμέντο της, όταν είχε πάει αργότερα στην Αθήνα ήθελε να συναντήσει το βασιλιά για να του ζητήσει να της δώσει ένα σπίτι! 
Άλλες συνηθισμένες μεταμφιέσεις ήταν όταν οι φίλοι ανά δύο ντύνονταν ανδρόγυνα, ή νεαρές δεσποινίδες και παρίσταναν μια ότι καυγαδίζουν, μια ότι αγαπιούνται ή ότι κουτσομπολεύουν μεταξύ τους.
Τα παιδιά φορούσαν σκισμένα ρούχα για να κάνουν τους διακονιάρηδες, κοστούμια για να ντυθούνε μπουρζουάδες, ψεύτικες καμπούρες για να μοιάζουν με τον Κουασιμόδο, ντύνονταν και τσοπάνηδες. Πολλοί ταλαντούχοι, εκτός από το να μιμούνται τους τρόπους αυτού που είχαν ντυθεί, έφτιαχναν μόνοι τους και τραγούδια, πολλά από τα οποία ήταν «καλυμμένα» μηνύματα για άλλα πρόσωπα που ήταν παρόντα.

Ο κόσμος τότε ήταν εξελιγμένος. Ίσως επειδή πολλοί από αυτούς είχαν ζήσει στο εξωτερικό και σε μεγάλα αστικά κέντρα. Αντιμετώπιζαν θετικά τη σάτιρα και γελούσαν, δεν ένιωθαν ποτέ θιγμένοι.
Σε πολλές από τις γειτονιές της Βήσσανης έπαιζαν Καραγκιόζη, όμως εγώ ως παιδί θυμάμαι αυτές στη δική μου. Γίνονταν συνήθως το καλοκαίρι πάντα έξω, στην αυλή του Χατζή και του Χαντάνου. Οι παραστάσεις διασκέδαζαν τα παιδιά, αλλά και τους μεγάλους που τα συνόδευαν. Τις πιο πολλές παραστάσεις τις έστηναν οι ντόπιοι, που έφτιαχναν μόνοι τους τις φιγούρες.
Οι νοικοκυραίοι κερνούσαν γλυκά του κουταλιού, λουκούμια και κρύο νερό από τη στέρνα, για να αντέξουμε τη ζέστη. Μία από αυτές τις στέρνες, ή του Χατζή ή του Χαντάνου, ήταν στο εσωτερικό της αλειμμένη με αυγά για άριστη μόνωση. Τέτοιες υπήρχαν στο χωριό μόνο τρεις».

Σχετικά με τη ζωή στη Βήσσανη τα χρόνια του μεσοπολέμου, τις διασκεδάσεις και την εισαγωγή νέων συμπεριφορών που έφερναν οι ταξιδεμένοι Βησσανιώτες από τις μεγάλες πόλεις αλλά και την οικονομική άνεση που είχαν, και όσα αναφέρει ο Μήτση Μάρης, τόσο παραστατικά και εντυπωσιακά, και αποτυπώνει η εγγονή του Δανάη στη «συνέντευξη», νομίζει ο αναγνώστης ότι ένα ολόκληρο χωριό ασκείται και εκπαιδεύεται στην υποκριτική τέχνη, και όλοι οι κάτοικοι συμμετέχουν σε μια διαρκή θεατρική επιθεώρηση. 

Σε μια αποδελτίωση της «συνέντευξης», διαβάζουμε για: γελωτοποιούς, γκριμάτσες, μιμήσεις, χοντρά αστεία, σατυρικά ποιήματα, μιμήσεις τύπων και ανθρώπων, η σάτιρα διαφόρων καταστάσεων και γεγονότων, τα τραγούδια και τα αστεία, οι μεταμφιέσεις, η πολιτική σάτιρα, το κατάλληλο «ύφος» και «τουπέ», τα «ανδρόγυνα», οι δεσποινίδες που πότε καυγαδίζουν και πότε αγαπιούνται, τα δημόσια κουτσομπολιά, τα παιδιά που «διακονεύουν», οι μπουρζουάδες, οι ψεύτικες καμπούρες του Κουασιμόδου, οι τσομπάνηδες, τα αυτοσχέδια τραγούδια, τα καλυμμένα μηνύματα και άλλα, αποτελούν ένα πλήρες ρεπερτόριο και σενάριο για θεατρική επιθεώρηση. Η Βήσσανη εκείνης της εποχής ζει και απολαμβάνει το θέατρο, και η μικρή κοινωνία διαμορφώνει ένα πολιτισμικό επίπεδο υψηλής ποιότητας και πνευματικής καλλιέργειας.

Έχουμε και δημοσιεύματα της εποχής. Ένα τέτοιο παραθέτουμε σε αυτή την έκδοση σαν δείγμα της γενικότερης εικόνας του χωριού που έθρεψε και την έντονη θεατρική δράση. Στο φύλλο 73 της 12ης Μαρτίου 1933 της εφημερίδας «Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΩΓΩΝΙΟΥ» του Βησσανιώτη Χριστόφορου Σακελλάριου, με έδρα στη Βήσσανη, βρήκαμε και την εξής είδηση:

ΚΟΣΜΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ «Την παρελθούσα Κυριακή των απόκρεω εδόθη χοροεσπερίς παρά του ημετέρου Διευθυντού από των απογευματινών ωρών μέχρι της πρωίας της επομένης. Εις την εν λόγω συγκέντρωσιν γενομένην με ένα εξαιρετκό κέφι παρευρέθησαν ο Διευθυντής του Ημιγυμνασίου κ. Βασ. Πεταλάς, ο Προϊστάμενος Τ. Τ. Τ. Βησσάνης κ. Κυριακούλης Σταμόπουλος, οι Ενωμοτάρχαι κ. Δημ. Αγραφιώτης και κ. Γεώργιος Βαρζάκας, οι αδελφοί Μέντζου Μιχαήλ και Αλέκος μετά της ευτραφεστάτης Δίδος αδελφής των Ουρανίας (Δασκάλας), ο κ. Οεοφ. Μπούντζος μετά της χαριεστάτης αδελφής του Ανδρονίκης, ο κ. Νικόλ. Γάτσης μετά της συμπαθεστάτης αδελφής του Αφροδίτης, ο κ. Παν. Τζατζάνης, ο κ. Πύρρος Παπαντίνος, ο κ. Στέφ. Βοσινάκης, ο κ. Κων. Άρμπυρος, ο κ. Ευάγγ. Μήτσης μετά της κυρίας του Ευγενίας και πλείστοι άλλοι. Εις τον χορόν διεκρίθησαν αι Δίδες Αφροδίτη Γάτση, Ανδρονίκη Μπούντζου, Ουρανία Μέντζου, Ευγενία Μήτση, ο κ. Βασ. Πεταλάς, ο κ. Κ. Σταμόπουλος, ο κ. Γ. Βαρζόκας και πλείστοι άλλοι επισκέπται. Το γλέντι διήρκησεν μέχρι των πρωινών ωρών.Επίσης την αυτή εσπέραν εδόθη χοροεσπερίς εις τον κ. Στυλιανόν Παπαγεωργίου».
Και άλλα τέτοια δημοσιεύματα υπάρχουν που ξαφνιάζουν έστω και αν τα πάρει κανείς σαν «μίμηση τελεία», των κοινωνικών εκδηλώσεων στην πρωτεύουσα και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας, που συμβαίνουν σε μια μικρή κοινωνία ενός χωριού όπου προσπαθούν να δημιουργήσουν μια «αυτάρκεια» ψυχαγωγίας και διασκέδασης, θεάματος και κάποιου εκσυγχρονισμού, για να αισθάνονται πλήρεις περιφερειακά, αντιγράφοντας τη ζωή των πόλεων. Με όλα αυτά και παρόλο που οι αποστάσεις από τα μεγάλα κέντρα ήταν μεγάλες, και πολλοί εργάζονταν μακριά από το χωριό τους, οργάνωναν σε αυτό τη ζωή τους ώστε να μη αισθάνονται περιθωριακοί.

Μία φωτογραφία που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΒΗΣΣΑΝΗ» μας πληροφορεί ότι το 1938 δόθηκε στη Βήσσανη θεατρική παράσταση με το έργο «ΝΑ ΖΕΙ ΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ». Στη φωτογραφία αναγράφονται και τα ονόματα των συντελεστών της παράστασης.


Ένα ακόμη δημοσίευμα για τη θεατρική δραστηριότητα στη Βήσσανη βρέθηκε στη «Φωνή του Πωγωνίου» στο φύλλο 323 της 18ης Μαΐου 1940
«ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΙΣ ΥΠΟ ΤΗΣ ΕΟΝ ΣΤΗ ΒΗΣΣΑΝΗ  
Το αναδημιουργικό πνεύμα της 4ης Αυγούστου δεν ήτο δυνατόν παρά να εκδηλωθή και στη Βήσσανη με μια ζωογόνο επίδραση που γεμίζει την καρδιά μας με αληθινή χαρά και εδημιούργησε μια θαυμάσια ζωτικότητα. 
Η Βήσσανη παράλληλα στις μεγάλες πόλεις πήρε τη θέσι που της άξιζε στον τρίτο Ελληνικό πολιτισμό μας. Τα παιδικά νειάτα του χωριού μας υπό την αιγίδα της ΕΟΝ ένοιωσαν πάλιν την καρδιά τους να χτυπά δυνατά, τον ενθουσιασμό να πλημμυρίζει τα στήθεια τους και την ορμή της νεότητος να φωτίζη τα πρόσωπά τους. Η Βήσσανη η ωραία αυτή ελληνική κωμόπολις που δεσπόζει της περιφερείας μας με την παλλώμενην από ενθουσιασμό Νεολαία της, πέρασε αξέχαστες πασχαλινές ημέρες. 
Την Κυριακήν του Θωμά το βράδυ στην αίθουσα του Παρθεναγωγείου μας χάρισε μερικές ώρες ψυχαγωγίας δώσασα μίαν θεατρικήν παράστασιν με το Εθνικόν έργον η «Έξοδος του Μεσολογγίου» και με την κωμωδίαν «ο Φιάκας». Την παράστασιν ετίμησαν και ο Γραμματεύς της Επαρχίας Πωγωνίου κ. Κωνσταντάς, ο Γραμματεύς της Κοινότητος Παλαιοπύργου και ο Δημ/λος κ. Βλάχος. Το έργο παρουσιάσθη από σκηνής με πάσαν δυνατήν επιμέλειαν καταβληθείσαν υπό των αξιωματούχων της Ε.Ο.Ν. και του Διευθυντού της Αστικής κ. Βασ. Σωτηρίου ως και υπό των λαβόντων μέρος εις την ερασιτεχνικήν παράστασιν μελών της Ε.Ο.Ν.
Η αίθουσα του Σχολείου ήτο ασφυκτικώς πεπληρωμένη αι δε εισπράξεις υπέρ της Ε.Ο.Ν. υπήρξαν εξαιρετικώς ικανοποιητικοί.Το πλείστον των ερασιτεχνών υπεδύθη κατά τρόπον αμίμητον τους ρόλους των και δικαίως απέσπασαν τα συγχαρητήρια της Κοινωνίας, εξαιρετικήν επιτυχίαν εσημείωσαν οι Γεώργ. Ναστόπουλος, Αλέκος Κολιόπουλος, Κων. Τζόβας, Εμ. Καρανίκας, Λεων. Στούπης, Δημ. Μέντζος, Β. Δάμπας, και εκ των νεανίδων αι Δίδες Φρύνη Κόντη, Σοφία Σουλιώτη, Ελένη Βαϊμάκη, Ανθούλα Στούπη, Μαγδαλινή Παπά. Αξίζουν αληθινά συγχαρητήρια σ'όλα τα μέλη της Ε.Ο.Ν. Βησσάνης».
Για αυτή τη θεατρική εκδήλωση της Ε.Ο.Ν, η ίδια εφημερίδα, «Φωνή του Πωγωνίου» στο 329 φύλλο της 3ης Αυγούστου 1940, δημοσιεύει σχετική επιστολή του Δελβινακιώτη θεατράνθρωπου Αθανάσιου Δουρδούφη, από την Αθήνα, με απόψεις που έχουν το δικό τους ενδιαφέρον για το θέατρο στο Πωγώνι. Να τι αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα:

«Η ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ 
Κύριε Δ/τάΜε μεγάλη μου χαρά διάβασα στην εφημερίδα σας την περιγραφή για την θεατρική παράσταση που οργάνωσε η Ε.Ο.Ν. στη Βήσσανη με ερμηνευτές στους γυναικείους ρόλους γυναίκες. Γιατί η τέχνη, όπως ξέρετε, ξεκινάει από μια εσωτερική ανάγκη εκδηλώσεως του πολιτισμένου ανθρώπου, και το θέατρο, σαν μια μεγάλη τέχνη που κλείνει μέσα της όλες τις άλλες τέχνες, είναι μοναδικό γνώρισμα της στάθμης του πολιτισμού κάθε Λαού.
Στην Ήπειρο από κείνον τον καιρό, υπήρχε η τάση για το θέατρο. Τους τρεις μήνες το καλοκαίρι, τη Λαμπρή, ή τις γιορτές των Χριστουγέννων, που μαζευόντουσαν στα χωριά τους πέντε-έξι μορφωμένοι νέοι, αμέσως βάζανε στη σκέψη τους το θέατρο και δίνανε όπως μπορούσαν παραστάσεις. Όμως από την πολιτισμένη αυτή εκδήλωση της Κοινωνίας του χωριού έλλειπε πάντα η γυναίκα. Εκ παραδόσεως Δεσποτικά τα ήθη της Ηπείρου δεν ήταν δυνατό να επιτρέπουν στις γυναίκες να πάρουν μέρος σε κοινά ζητήματα πιο πολύ να παίζουν στο θέατρό τους. Μα τώρα βλέπομε τη Βήσσανη, με πρωτεργάτη τα παιδιά της, να κάνη μια καλή αρχή. Άντε να δούμε τι θα γίνη.Θα μπορέση με δυό λόγια, η γυναίκα να ανταποκριθή στα καινούργια της δικαιώματα που της προσφέρει ο πολιτισμός;
 
Και ένα άλλο ζήτημα που δεν πρέπει να το παραμερίσομε. Η κίνηση αυτή γύρω από το θέατρο, σιγά- σιγά ωρίμασε και γίνηκε συνείδηση σε ένα μεγάλο κύκλο Ηπειρωτών. Γραφτήκαν έργα Ηπειρωτικά, βγήκαν δικοί μας καλλιτέχνες και τελευταία οργανωθήκαμε σε Σύλλογο. Ώστε εκείνοι που παίρνουν την πρωτοβουλία στα χωριά να οργανώσουν παραστάσεις, πρέπει να μας ζητάνε να τους ενισχύουμε. Γιατί τα έργα που ανεβάζουν σαν το «Φιάκα» και παρόμοια, δεν είναι δυνατόν να μας μορφώσουν. Εμείς πρέπει να αναπτύξωμε και να πασχίσωμε για τον πολιτισμό του τόπου μας και επομένως πρέπει ν’ ανεβάζωμε έργα απ’ τη ζωή μας.Με πατριωτικούς χαιρετισμούς ΝΑΣΟΣ ΔΟΥΡΔΟΥΦΗΣ»
Ο Θανάσης Δουρδούφης, σε αυτό το μικρό του γράμμα από την Αθήνα δίνει και τον τρόπο που αναπτύχθηκε αυτή η θεατρική δράση στο Πωγώνι: «μαζευόντουσαν στα χωριά τους πέντε-έξι μορφωμένοι νέοι, αμέσως βάζανε στη σκέψη τους το θέατρο και δίνανε όπως μπορούσαν παραστάσεις»!
Κάτι τέτοιο βέβαια βρίσκουμε και σε άλλες μαρτυρίες για την ανάπτυξη θεατρικής δραστηριότητας σε άλλα χωριά.
Σημειώνει ιδιαίτερα ο Θανάσης, πως στη Βήσσανη έγινε «μια καλή αρχή», να παίζουν και γυναίκες στο θέατρο. Και ρωτάει βέβαια με απορία αν : «Θα μπορέση με δυό λόγια, η γυναίκα να ανταποκριθή στα καινούργια της δικαιώματα που της προσφέρει ο πολιτισμός;». Και ασφαλώς σε αυτό το σημείο ο Δουρδούφης θα έχει στο μυαλό του κάτι από το φεμινιστικό κίνημα της εποχής του.

Γράφοντας αυτά ο Θανάσης, για την πρώτη συμμετοχή γυναικών σε θεατρική παράσταση στο Πωγώνι, ασφαλώς είχε στο μυαλό του την πικρή του εμπειρία από ανάλογη προσπάθεια που έκανε στο Δελβινάκι, όταν στο μεσοπόλεμο πρωτοστατούσε στην οργάνωση θεατρικών παραστάσεων, όπως αναφέρεται πιο κάτω σε ιδιαίτερο κεφάλαιο.
Κάνει επίσης σκέψεις που περιγράφουν την αξία του θεάτρου «ότι είναι μοναδικό γνώρισμα της στάθμης του πολιτισμού κάθε Λαού».

Σχετικά με την συμμετοχή γυναικών σε θεατρικές παραστάσεις στο Πωγώνι, ο Θανάσης πιθανόν δεν γνώριζε ότι την ίδια περίοδο έπαιξαν ρόλους σε θεατρικές παραστάσεις που έδινε το Γυμνάσιο Πωγωνιανής και μαθήτριες. Το Γυμνάσιο Πωγωνιανής προπολεμικά, αλλά και μεταπολεμικά, έχει να παρουσιάσει μια αξιόλογη θεατρική δράση την οποία παρουσιάζομε σε άλλο κεφάλαιο της παρούσης καταγραφής.

Θεατρικές παραστάσεις δίνονταν στη Βήσσανη και κατά την διάρκεια της κατοχής 1943-44 κυρίως γύρω από τις σχολικές γιορτές και από την ΕΠΟΝ, με την ίδια πρακτική, με σκετς, διαλόγους, τραγούδια, απαγγελίες και μονόπρακτα, χωρίς ιδιαίτερο ιδεολογικό περιεχόμενο. Σε αυτές τις παραστάσεις από τις Βησσανιώτισσες διακρίνονταν οι αδελφές Λογοθέτη.

Πηγή: Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα απο το εξαιρετικό βιβλίο με τίτλο "Το θέατρο στο Πωγώνι" του Κων/νου Χρ. Κωστούλα [Πωγωνήσια βιβλιοθήκη αρ.20]-Ιωάννινα 2008


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.