Ο μύλος του Γορμού και το κεφάλι της Γκλάβας…

Φωτογραφία του 1898 με Βησσανιώτες να ψαρεύουν στο Μύλο του Γορμού

(Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση)

Στη Βήσσανη [...Γιά το άλεσμα των σιτηρών υπήρχαν δυο κοινοτικοί νερόμυλοι, ο ένας στο Ποτάμι—ο κυριώτερος—καί ο άλλος στή Γκλάβα. 'Όταν  δέ για διαφόρους λόγους δεν έπαρκούσαν αυτοί, τότε κατέφευγαν και στο μύλο του Λαχανοκάστρου. Στον πρώτο πολλές φορές συγκεντρώνοντο πολλά αλέσματα καί κατ’ ανάγκην οι ενδιαφερόμενοι διανυκτέρευαν εκεί ακολουθώντας τη σειρά τους. Πλάϊ άπο τον μύλο αυτόν βρίσκονταν ή Νεροτρουβιά και γύρω αρκετή έκτασις πού καλλιεργούσε ποτιστικά ό μυλωνάς...]

Σπύρος Στούπης-"ΠΩΓΩΝΗΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΒΗΣΣΑΝΙΩΤΙΚΑ"-1972

***

Το κεφάλι της Γκλάβας ευρίσκεται στην Λαμπάνιτσα κοντά στην παλιά στρούγκα Φραστανών, είναι δε ίσια με δυό αλώνια και το βάθος περίπου 40 μέτρα κατά ομολογία τσομπαναραίων…

Το κεφάλι αυτό είναι οι πηγές του ποταμού Γορμού, που ενώνεται με τον Θύαμι ή Καλαμά στον κάμπο της Βελλάς και χύνονται στο Ιόνιο πέλαγος.

Περίπου 500 μέτρα παρακάτω ήταν ο μύλος του χωριού μας με 10 στρέμματα  γής. Παρακάτω ήταν ο μύλος Φραστανών μετά του Λαχανακάστρου, απέναντι του Αβδελιάρη, της Ρουψιάς ο Παληόμυλος στον Ξερόλακκο καταλήγοντας στο μύλο του Γορμού. Τον δικό μας δηλαδή, ο οποίος δεν σταματούσε όλο το χρόνο ενώ οι άλλοι εκόβονταν γιατί εστέρευε η γκλάβα το καλοκαίρι ...Όλοι τώρα αυτοί οι μύλοι κατέρευσαν, θύματα και αυτοί της γενικότερης εγκατάλειψης και των συγχρόνων κυλινδρομύλων... 

Η "μεγάλη" καμπάνα...

Η “ΜΕΓΑΛΗ” ΚΑΜΠΑΝΑ

Τη μέρα της Απριλιάτικης εκείνης νύχτας της Ανάστασης σκορπιόνταν από τους ανθούς των ακακιών κι απ' τα καριοφύλλια στον περίβολο της εκκλησίας. Φλογάτη η κουτσουπιά στον σχολικό κήπο και θλιβερή η μονωδία του γκιώνη στα κλωνάρια του πλάτανου.

Όλα συγκλίνουν εκεί γύρω από το ναό κι όλα συνθέτουν την ατμόσφαιρα του θρήνου στον ενταφιασμένο Θεάνθρωπο.

Μέσα στην εκκλησιά ψέλλονταν ακόμα οι καταβασίες. “Κύματι θαλάσσης...” κι οι χωριανοί με τις άσπρες λαμπάδες στα χέρια βρίσκονταν σε αναμονή να πάρουν το νέο φως απ' τ' αδυτα του ιερού του ναού.

Σε μια στιγμή αφού όλα τα κόκκινα κεριά σβήστηκαν και σκοτάδι απλώθηκε στους θόλους της εκκλησίας, πρόβαλε απ' την “ωραία πύλη” η αχνή σιλουέτα του Παπά-Νικόδημου ντυμένου στα λαμπρά του άμφια, που κρατώντας το τρικέρι με τ' ανέσπερο φως βροντοφώνησε το “Δεύτε λάβετε φως”! Το άγιο φως μεταδόθηκε αστραπιαία στις άσπρες αναστάσιμες λαμπάδες από χέρι σε χέρι. Η εκκλησιά λούστηκε απ' αυτό. Ύστερα ο παπάς ακολουθούμενος από τους ψάλτες και το εκκλησίασμα κατευθύνθηκε στην υπαίθρια ξύλινη εξέδρα σέρνοντας τα γέρικα πόδια του. Αφού θυμιάτισε και ανάγνωσε το Ευαγγέλιο, ξεστόμισε το χαρμόσυνο, το θριαμβικό “ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ”.

ΔΕΛΤΤΙΟ ΤΥΠΟΥ-Κραυγή αγωνίας των ακριτικών χωριών Ηπείρου...

                                          ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

(Κραυγή αγωνίας των ακριτικών χωριών Ηπείρου)

          Αθήνα, 24 Μαρτίου 2017  

Οι Ομοσπονδίες που εκπροσωπούν τους χιλιάδες απόδημους 210 ακριτικών χωριών της Ηπείρου, μαζί με τους Δημάρχους Κόνιτσας και Πωγωνίου, που εκπροσωπούν τους διαβιούντες στα χωριά αυτά, οργάνωσαν στο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ, στις 13 Μαρτίου 2017 ανοικτή συγκέντρωση, με θέμα "Η κατάργηση της αστυνόμευσης των 210 ορεινών χωριών προκαλεί ανασφάλεια,  πληθυσμιακή και οικονομική ερήμωσή τους και επιφέρει συρρίκνωση των εθνικών μας συνόρων σε βάθος 30 χιλιομέτρων".

            Στην εκδήλωση αυτή που έγινε, για να εκφρασθεί η κραυγή αγωνίας των κατοίκων των χωριών αυτών, από τις συνεχείς κλοπές, διαρρήξεις οικιών, εκκλησιών και μοναστηριών και τη λεηλασία των μικροοικονομικών μονάδων, και εκτέθηκαν μελετημένες και τεκμηριωμένες απόψεις για τη διάσωση των ακριτικών χωριών μας, με προτάσεις για την φύλαξη των συνόρων και την αστυνόμευση της παραμεθόριας περιοχής.

            Η ανασφάλεια που νοιώθουν οι ακρίτες μας, από την πλήρη έλλειψη της αστυνόμευσης των περιοχών, με την κατάργηση και του τελευταίου Α.Τ. Πυρσόγιαννης, τους οδηγεί στην εγκατάλειψη της γενέθλιας γης τους, τα χωριά τους, και επιφέρει την πλήρη πληθυσμιακή ερήμωση και την οικονομική ασφυξία, που θάχει ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των εθνικών μας συνόρων κατά 30 χιλιόμετρα, τώρα που η θωράκισή τους κρίνεται επιβεβλημένη.

Οπισθογραφή σε "καρποστάλι"...

Ενδιαφέρον δεν παρουσιάζουν μόνο οι παληές φωτογραφίες που έχουμε στο συρτάρι μας φυλαγμένες για να θυμόμαστε αγαπημένα πρόσωπα, τόπους και εποχές, αλλά πολλές φορές και αυτά που γράφουν πίσω τους ...στην άλλη όψη!!!

Μια από τις πλέον εντυπωσιακές οπισθογραφές σε παλιές φωτογραφίες είναι η παρακάτω που ανήκει σε νεαρό νιόπαντρο Μεγγουλίτη μετανάστη στην Κωνσταντινούπολη. Ο ίδιος τη στέλνει στη σύζυγο και τα δυο μικρά κορίτσια του στο χωριό «ως Ενθύμειων Κων/λης τη 16 Απρηλίου Λαπρή το 1933». 

Γράφει το «καρποστάλι» του γεμίζοντας ασφυκτικά ολόκληρη την πίσω επιφάνεια και σε όλες τις κατευθύνσεις. Άσχετα αν κάποιοι στίχοι μπορεί να είναι αντιγραφή ή όχι, η έκφραση του οπισθογράφου μας με το πλούσιο ερωτικό περιεχόμενό της πιστοποιεί όσα και κάτι απο τον χαρακτήρα του ατόμου που στελνει την φωτογραφία...