Χαράλαμπος Κατσιμήτρος (1886-1962)

Του Γιώργου Μέντζου

Ο Χαράλαμπος Γ. Κατσιμήτρος, Αντιστράτηγος του Στρατού Ξηράς που διακρίθηκε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940, γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1886 στο χωριό Κλειτσός, όπου παλαιότερα υπήρχε και οικισμός με το όνομα «Κατσιμητραίικα», του νομού Ευρυτανίας και πέθανε την Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 1962 στην Αθήνα. Η κηδεία του έγινε με δημόσια δαπάνη την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου στις 4 το απόγευμα από το Μητροπολιτικό ναό Αθηνών και τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο της πόλεως . 

Ήταν παντρεμένος με την Γιαννιώτισσα Ελένη Κατσιμήτρου και είχαν αποκτήσει δύο παιδιά, το Γεώργιο Κατσιμήτρο, μετέπειτα υποστράτηγο του Ελληνικού Στρατού, και τη Βασιλική σύζυγο Αλέκου Σπηλιόπουλου. 

Γονείς του ήταν ο Γεώργιος και η Βασιλική Κατσιμήτρου, αγρότες και κτηνοτρόφοι στο χωριό Κλειτσός του νομού Ευρυτανίας. Είχε έναν αδελφό τον ιερέα Νικόλαο Κατσιμήτρο και δύο αδελφές, την Ανδρομάχη Σταθουλόπουλου και την Καλλιόπη Στούπη. Ο Χαράλαμπος κατατάχθηκε το 1904, ως εθελοντής στον Ελληνικό στρατό και το 1911 εισήλθε στη Σχολή Υπαξιωματικών από την οποία αποφοίτησε το Σεπτέμβριο του 1912 με το βαθμό του ανθυπασπιστή του Πυροβολικού. 

Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους την περίοδο 1912-13 με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Το 1914 προήχθη σε Υπολοχαγό και το 1915 σε Λοχαγό, ενώ το 1918 πολέμησε στη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου πολέμου στην Ήπειρο και στο «Μακεδονικό Μέτωπο» ως διοικητής λόχου.
Το Νοέμβριο του 1920, έγινε Ταγματάρχης και στη συνέχεια την περίοδο 1921-1922 συμμετείχε στην Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου ως διοικητής τάγματος του 5ου Συντάγματος στη Μικρά Ασία τον Αύγουστο του 1922, αμύνθηκε γενναία στις επιθέσεις των Τούρκων στο Κέντρο Αντιστάσεως Χασάν Μπελ. Το Χασάν Μπελ δεν καταλήφθηκε και ο διοικητής της 57ης Τουρκικής μεραρχίας Ρεσάτ Μπέης που είχε ως αποστολή τη κατάληψη του, αυτοκτόνησε εξ αιτίας της αποτυχίας του να εκτελέσει την αποστολή του, ενώ ο Κατσιμήτρος τραυματίστηκε στο γόνατο στις 13 Αυγούστου 1922 και μεταφέρθηκε για νοσηλεία στη Σμύρνη.

Το 1923 έγινε αντισυνταγματάρχης και το 1930 προήχθη στο βαθμό του Συνταγματάρχη. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου υπηρέτησε σε διάφορες επιτελικές θέσεις του Υπουργείου Στρατιωτικών και του Γενικού Στρατηγείου, ενώ την περίοδο 1924-1925, φοίτησε στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου και έγινε επιτελικός αξιωματικός. Στις 11 Ιανουαρίου 1937 έγινε υπο­στράτη­γος και διετέλεσε Διοικητής της 7ης Μεραρχίας Δράμας και της 9ης Μεραρχίας Κοζάνης.

►Πόλεμος 1940

Στις 9 Φεβρουαρίου 1938 ανέλαβε διοικητής της 8ης Μεραρχίας Πεζικού στην περιοχή της Ηπείρου με έδρα τα Ιωάννινα, η οποία αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Ηπειρώτες, που σε κάθε περίπτωση θα αγωνίζονταν κυριολεκτικά «υπέρ βωµών και εστιών». Εκεί εργάστηκε μεθοδικά και ολοκλήρωσε τη γραμμή άμυνας, ώστε να αντιμετωπίσει πιθανή επίθεση της Ιταλίας, που κατείχε την Αλβανία. Η κατάσταση που είχε διαμορφωθεί υποχρέωσε το Γενικό Επιτελείο Στρατού στα τέλη του μηνός Αυγούστου 1939 να διατάξει μερική επιστράτευση που ανέδειξε πολλά μειονεκτήματα με συνέπεια να διορθωθούν όταν η διαδικασία προεπιστράτευσης επαναλήφθηκε τον Αύγουστο του επόμενου έτους για να ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο μετά την κήρυξη του πολέμου. Συνολικά η δύναμη της 8ης Μεραρχίας περιλάμβανε, τέσσερις διοικήσεις συνταγμάτων πεζικού, 15 τάγματα πεζικού, 16 πυροβολαρχίες, πέντε ουλαμούς πυροβολικού συνοδείας, δύο τάγματα πολυβόλων κινήσεως, μία πολυβολαρχία βα­ρέων πολυβόλων, μία μεραρχιακή μονάδα αναγνωρίσεως, καθώς και το 39ο Σύνταγμα Ευζώνων της 3ης Μεραρχίας, που ήταν κινούμενο από την Αιτωλοακαρνανία προς την Ήπειρο όπου έφθασε (στο χωριό Πέτα κοντά στην Άρτα) στις 31 Οκτωβρίου για να ενισχύσει την σοβαρά πιεζόμενη από τις ιταλικές δυνάμεις 8η Μεραρχία. 

«..Το βράδυ της 27ης Οκτωβρίου 1940, ο διοικητής τής Μεραρχίας Ηπείρου Χαρ. Κατσιμήτρος έδωσε τηλεφωνικώς τις τελευταίες οδηγίες στους διοικητές των μονάδων και ιδίως των τμημάτων τής μεθορίου να επαγρυπνούν για το ενδεχόμενο ιταλικών κινήσεων.

Κατάκοπος ό στρατηγός, έπεσε λίγο μετά τα μεσάνυχτα να κοιμηθεί έχοντας δίπλα του το τηλέφωνο. Το τι συνέβη μετά, το διηγείται ο ίδιος ο στρατηγός, σε τρίτο πρόσωπο.

- Την 3 και 45΄ της ιστορικής αυτής ημέρας, παρατεταμένοι κωδωνισμοί του τηλεφώνου, δεν κατέστη δυνατόν να αφυπνίσωσιν αμέσως τον Διοι­κητήν της Μεραρχί­ας. Ήκουσεν όμως τούτους η μικρά αύτου θυγάτηρ, ήτις έλαβε το άκουστικόν και ηρώτησεν, ποίος ζητεί την μεραρχίαν; έλαβεν δε την απάντησιν ότι ομιλεί το Γενικόν Επιτελείον εξ Αθηνών και τη είπον: Ξυπνήσατε επειγόντως τον στρατηγόν! 

Ο διοικητής της Μεραρχίας αφυπνισθείς ήλθεν εις τηλεφωνικήν επαφήν μετά του αντισυνταγματάρχου Αθ. Κορόζη όστις ανεκοίνωσεν αυτώ τα εξής εκ μέρους του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου. Ότι την 3ην ώραν ο εν Αθήναις πρέσβυς της Ιταλίας Γκράτσι επέδωκε προς τον πρόεδρο της κυβερνήσεως Ιωάννην Μεταξά τελεσιγραφικήν διακοίνωσιν και ότι έχομεν πόλεμον. Ό αρχηγός του Γεν. Επιτελείου Αλ. Παπάγος, είπε ό Κορόζης, διατάσσει όπως ή Μεραρχία αποκρούσει διά των όπλων την εισβολήν των Ιταλικών Στρατευμάτων, συμμορφουμένη προς τας διαταγάς τας οποίας έλαβε διά την εκτέλεση της αποστολής της. 

Ο στρατηγός Κατσιμήτρος απάντησε: «Αναφέρατε παρακαλώ εις τον Αρχιστράτηγον, ότι η Μεραρχία θα εκτέλεση το καθήκον της προς την πατρίδα, όπως επιβάλλη η εθνική τιμή και καθ' όν τρόπον αυτή γνωρίζει» . 

Στην πρώτη πολεμική διαταγή του ανέφερε, «...Αξιωματικοί και οπλίται της VIΙI Μεραρχίας. Ο πρέσβυς της Ιταλίας εν Αθήναις εζήτησεν από την κυβέρνησιν ημών να εισέλθει ιταλικός στρατός εις το έδαφος μας. Η Κυβέρνησις απέρριψε την αίτησιν ταύτην και διέταξεν αντίστασιν και απόκρουσιν της εισβολής. Ήδη διε­ξάγεται το στάδιον της εκτελέσεως του υπερτάτου προς την πατρίδα καθήκοντος, δι' αντιστάσεως, μέχρις εσχάτων, συμφώνως προς το σχέδιον ενεργείας. Αμυν­θήτε του ιερού πατρίου εδάφους μετά φανατισμού εναντίον του επιδρομέως, όστις ήλθε να προσβάλη τού­το αναιτίως. Αναμνησθήτε των ενδόξων παραδόσεων του Έθνους μας και πολεμήσατε μετά λύσσης κατά του εχθρού...». 

Στις 30 Οκτωβρίου 1940, σε επιστολή που έστειλε στη σύζυγό του Ελένη, επιστολή που διέσωσε ο γιος του κι αυτός ανώτατος αξιωματικός του Στρατού Ξηράς, γράφει, 

«Αγαπημένη μου Ελένη, 

....Μην ανησυχής, καλά πάνε τα πράγματα. Το σχέδιόν μου εφαρμόζεται όπως έχει καθορισθή εκ των προτέρων, μην πιστεύης καμμίαν διάδοσιν, γιατί όλα είναι φήμαι αδέσποτοι....Κρατάμε καλά και εντός ολίγou θα τους κανονίσωμε όπως χρειάζεται. Εξαιρετική είναι η δράσις του πυροβολικού μας το οποίοv έχει καταστρέψει αρκετά άρματα μάχης του εχθρού και το βαρύ πυροβολικό του το εσίγησε. 

Σε ασπάζομαι Χαράλαμπος». 

Όπως αναφέρει ο Κατσιμήτρος στο βιβλίο του, στην Ιταλική επίθεση σε βάρος της Ελλάδος υπήρξε συμμετοχή αλβανικών δυνάμεων, τουλάχιστον στον τομέα ευθύνης της Μεραρχίας του, «....Συμμετείχαν τρία τάγματα μελανοχιτώνων (Ι, II, III), δύο αλβανικά τάγματα πεζικού («Γκράμος» και «Ντρίνος»), αλβανική ορειβατική πυροβολαρχία («Νταϊτι»), τάγμα Αλβανών εθελοντών και σώματα άτακτων Αλβανών», ενώ ήδη από τον Οκτώβριο του 1940 ο Αλβανός υπουργός Δικαιοσύνης συγκροτούσε συμμορίες με σκοπό να δράσουν στο ελληνικό έδαφος, άποψη που επιβεβαιώνει και ο Αλέξανδρος Παπάγος, αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού, που σημειώνει, «...Όλες οι ιταλικές μεραρχίες πεζικού ήταν ενισχυμένες σε πεζικό με τάγματα Αλβανών…». Στις πρώτες ημέρες του πολέμου, ως διοικητής της 8ης Μεραρχίας εξουδετέρωσε την επίθεση και διέταξε σθεναρή άμυνα στον τομέα Ελαίας-Καλαμά, αν και το στρατηγείο του είχε επιτρέψει να υποχωρήσει σταδιακά προς το νότο έως την κοιλάδα του Αράχθου και με την ηρωική του αντίσταση στο Καλπάκι, συντέλεσε στην τελική νίκη. 

Η πτώση του Ελληνικού μετώπου τον Απρίλιο του 1941, τον βρήκε στα Ιωάννινα και με την διάλυση της 8ης Μεραρχίας, οι στρατιώτες της, κατά πλειοψηφία Ηπειρώτες, γύρισαν στα σπίτια και στα χωριά τους και ο στρατηγός εξέδωσε την τελευταία του Ημερήσια Διαταγή στην Φιλιππιάδα στις 29 Απριλίου και αμέσως μετά επέστρεψε στα Ιωάννινα, όπου και έλαβε διαταγή να μεταβεί στην Αθήνα.

►Η υπόθεση Τσιγκούνη 

Ο Αλέξανδρος Τσιγγούνης, τότε συνταγματάρχης και διοικητής του 34ου Συντάγματος Πεζικού της 8ης Μεραρχίας Πεζικού, είχε κατηγορηθεί από τον Κατσιμήτρο ότι στις 21 Απριλίου 1941, εγκατέλειψε τη θέση του στην Κακαβιά λιποψυχήσας απέναντι στους Γερμανούς. Το 1942 ο Τσιγγούνης υπέβαλε μήνυση κα­τά του Κατσιμήτρου, ενώ ακολού­θησε πειθαρχική δίωξη του Τσιγγούνη, όπως προκύπτει από το υλικό του αρχείου του και τελικά τιμωρήθηκε τον Φεβρουάριο του 1943 με 20ήμε­ρη κράτηση εξ’ αιτίας απρεπών εκφράσεων που περιλάμβανε στην απολογία του για τον Κατσιμήτρο. 

►Υπουργός 

Μετά την κατάληψη της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα Γερμανίας, Ιταλίας, Βουλγαρίας, ο Κατσιμήτρος συμμετείχε στην πρώτη κατοχική κυβέρνηση, υπό τον Γεώργιο Τσολάκογλου ως υπουργός Εργασίας και προσωρινά υπουργός Γεωργίας από τις 30 Απριλίου 1941 έως τις 8 Μαΐου 1941. Είχε προηγηθεί επιστολή του στρατάρχη Βίλχελμ Λιστ ως υπεύθυνου για την Νοτιοανατολική Ευρώπη.

«… Η χώρα σας πρέπει να διοικηθή. Την τάξιν μπορώ να την επιβάλω, καθώς γνωρίζετε. ‘Όμως δεν έχω ούτε χρόνον, ούτε περιθώρια για να κατατριβώ με τη Διοίκησι της γιατί για μένα ο πόλεμος συνεχίζεται. Θέλετε να βάλω ένα Γκαουλάιτερ και να τον πλαισιώσω με άτομα άγνωστα και αμφιβόλου ηθικής, παρμένα από το σωρό ή θέλετε να σχηματίσετε εσείς οι ανεγνωρισμένης εντιμότητος και φιλοπατρίας, οι γνωρίζοντες πολύ καλλίτερα από μένα πρόσωπα και πράγματα μια Κυβέρνησι για να κρατηθή μια σειρά και μια τάξι στον Τόπο σας; Θα μου απαντήσετε σε δύο ώρες. Θα σας βοηθήσω όσο μπορώ.» 

Ας σημειωθεί ότι ο Λιστ είχε παντρευτεί την ανιψιά του Κωνσταντίνου Λογοθετόπουλου που διατέλεσε κατοχικός πρωθυπουργός από τις 2 Δεκεμβρίου 1942 έως τις 7 Απριλίου 1943. 

Ορκίστηκε στις 6.30 το απόγευμα της 30ης Απριλίου 1941 στα Παλαιά Ανάκτορα, το κτίριο της Βουλής, μαζί με τους Σωτήριο Μουτούση, Παναγιώτη Δεμέστιχα και Νικόλαο Μάρκου, από τον Αρχιμανδρίτη Νικόλαο Παπαδόπουλο, ιερέα-εφημέριο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου Καρύτση, μετά την άρνηση του Χρύσανθου Αρχιεπισκόπου Αθηνών να ορκίσει την κυβέρνηση υπό τον Γεώργιο Τσολάκογλου. 

Ο Κατσιμήτρος ανέλαβε καθήκοντα το πρωί της 1ης Μαΐου 1941 και έγινε δεκτός με ιδιαίτερα θερμό τρόπο από τους υπαλλήλους του υπουργείου, στους οποίους είπε, 

«...Τώρα πού τελείωσε ο πόλεμος, το υπουργείο έχει σπουδαιοτάτην αποστολήν, διότι έχει να αντιμετώπιση το πλήθος των αποστρατευμένων εργατών στους οποίους πρέπει να εξασφαλισθεί οπωσδήποτε εργασία. Τα προβλήματα τα όποια ορθούνται ενώπιον μας είναι πολλά και σοβαρά και μόνον με την άοκνη και επίμονη εργασία θα αντιμετωπισθούν...». 

Ωστόσο το επισιτιστικό πρόβλημα είχε προκαλέσει σοβαρές τριβές με τους Γερμανούς και έτσι κατά τον δεύτερο ανασχηματισμό της κυβέρνησης Τσολάκογλου ο Κατσιμήτρος και ο Δεμέστιχας εκτοπίστηκαν από τον Ιωάννη Καραμάνο [1] που ανέλαβε τα υπουργεία Γεωργίας και Επισιτισμού. Έκτοτε ο Κατσιμήτρος περιέπεσε σε αφάνεια...

►Σύλληψη από τον Ε.Λ.Α.Σ. 

Συνελήφθη δύο φορές από άνδρες του Ε.Λ.Α.Σ. στις 12 και στις 28 Δεκεμβρίου 1944, την πρώτη φορά μαζί με τον γιο του Γεώργιο, τότε μαθητή Γυμνασίου και μετέπειτα αξιωματικό του στρατού, στο σπίτι της οικογένειας στο Παγκράτι. Τους οδήγησαν στο Κατσιπόδι (σημερινή Δάφνη) όπου ήταν η έδρα του «Καπετάν-Νέστορα», ψευδώνυμο του Σπύρου Κωτσάκη, διοικητού του Α' Σώματος του Ε.Λ.Α.Σ. 

«..Πατέρα και γιο τους οδήγησαν σε έναν θάλαμο όπου στο βάθος ένας ανθυπολοχαγός με άλλους δύο-τρείς συζητούσαν για τις πρώτες ήμερες της κατοχής και ειδικότερα για τα μέτρα πού είχε πάρει υπέρ των στρατιωτών και των εργατών ο Κατσιμήτρος. Ο στρατηγός που άκουσε την συζήτηση πήρε θάρρος, πλησίασε και ρώτησε: 

- Με αναγνωρίζετε ανθυπολοχαγέ, είμαι ο Κατσιμήτρος περί του οποίου ομιλείτε !... 

Ο ανθυπολοχαγός Σταμάτης, υπάλληλος της Αγροτικής Τραπέζης, έσπευσε και χαιρέτησε τον στρατηγό, ο όποιος τον ρώτησε αν θα κοιμηθούν εν ειρήνη... 

- «Βεβαίως στρατηγέ, και μάλιστα στο ίδιο δωμάτιο», απάντησε ο Σταμάτης. 

Μετά από δύο ήμερες ο στρατηγός και ο γιος του αφέθηκαν ελεύθεροι. 

Αλ­λά και στην δεύτερη σύλληψη του ο Κατσιμήτρος στάθηκε τυχερός. Μέσω Ηλιουπόλεως και Υμηττού τον μετέφεραν οι Ελασίτες στην Κηφισιά όπου τον αναγνώρισε παλιός στρατιώτης του στην 8η Μεραρχία. Ο στρατιώτης είχε εκτιμήσει βαθύτατα την άδεια πού του είχε δώσει ό στρατηγός για να επισκεφθεί την επίτοκη σύζυγο του, την ώρα πού άλλοι αξιωματικοί, λόγω πολέμου του το είχαν αρνηθεί. Και σε ανταπόδοση της καλοσύνης εκείνης άφησε κρυφά ελεύθερο τον στρατηγό. 

Αργότερα, όταν ο στρατιώτης αυτός είχε παραπεμφθεί σε δίκη, ο Κατσιμήτρος έσπευσε και κατέθεσε προς γενική κατάπληξη του δικαστηρίου ως μάρτυρας υπερασπίσεως, και τον αθώωσε..» 

Οι δύο συλλήψεις του Κατσιμήτρου αποτελούν ένδειξη του γεγονότος ότι δεν ήταν σε γνώση των εκκαθαρίσεων του ΟΠΛΑ ως πολιτοφυλακής του ΚΚΕ. 

►Επαναφορά στο στράτευμα 

Στις αρχές του 1945, ο τότε πρωθυπουργός στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας, επανέφε­ρε τον Κατσιμήτρο στην ενεργό υπηρεσία και του ζήτησε να μεταβεί στην Κέρκυρα, να συγκεντρώσει τις ανταρτικές δυνάμεις του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα και να αναδιοργανώσει την 8η Μεραρχία. Ωστόσο την επομένη τον κάλεσε και του ανακοίνωσε την ματαίωση της μεταβάσεως καθώς είχε συμπεριληφθεί στον κατάλογο των κατηγορουμένων ως δωσιλόγων. Ο Κατσιμήτρος και άλλοι κατηγορούμενοι πρώην υπουργοί, στρατιωτικοί, μεταξύ τους οι Γε­ώρ­­γιος Μπά­κος [2], Σωτήριος Μουτού­σης, Παναγιώτης Δεμέστιχας, Αναστάσιος Ρου­σόπουλος, και Νικόλαος Μάρκου, αλλά και ορισμένοι άλλοι από τους 27 κατηγο­ρού­μενους, παραπέμφθηκαν σε δίκη, μετά τις δια­μαρτυρίες των μετέπειτα συγκατηγορουμένων τους. Οι κατηγορούμενοι προερχόταν από τρεις κατοχικές κυβερνήσεις Τσολάκογλου, Λογοθετόπουλου και Ράλλη. Τελικά στο εδώλιο κάθισαν 22 από τους 27 κατηγορούμενους αφού πέντε δικάστηκαν ερήμην. 

►Δικαστήριο δωσιλόγων 

Η ακροαματική διαδικασία ξεκίνησε στις 21 Φεβρουαρίου 1945 στο ειδικό δικαστήριο δωσιλόγων στην οδό Σανταρόζα. Η ειδική κατηγορία που τον βάρυνε αναφέρονταν στη στρατιωτική του δράση και καθόριζε ότι, 

«....α) στρατιωτικοί όντες και δη στρατηγοί, διοικηταί σωμάτων στρατού και μεραρχιών παρά την εντολήν παρά του αρχηγού του στρατού εγκατέλιπον την θέσιν των ενώπιον του εχθρού, 
β) τυγχάνοντες στρατηγοί και διοικηταί ενόπλου στρατεύματος εις ανοικτόν τόπον διεπραγματεύθησαν μετά του εχθρού την σύναψιν ανακωχής, συνθηκολογήσαντες μετ αυτού χωρίς προηγουμένως να πράξουν ό,τι το καθήκον και η στρατιωτική τιμή υπηγόρευε αυτοίς, εκ της τοιαύτης δε συνθηκολογήσεως κατέθεσεν τα όπλα το υπό την διοίκησιν αυτών στράτευμα...». 

Απολογήθηκε στις 21 Απριλίου 1945 και σύμφωνα με όσα είπε ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου δωσιλόγων, μετά τα Δεκεμβριανά του προτάθηκε να αναλάβει την αναδιοργάνωση της 8ης Μεραρχίας κι ενώ ετοιμάζονταν να ταξιδέψει στην έδρα της Μεραρχίας, «...του ανεκοινώθη ότι η διαταγή ανεκλήθη διά λόγους πολιτικούς και ωδηγήθη τελικώς εις το εδώλιον με κουστωδίαν χωροφυλάκων ο ήρως του Καλπακίου ως προδότης», ενώ πρόσθεσε ότι η υπουργική του θητεία υπήρξε άψογη και ανιδιοτελής και ζήτησε από το δικαστήριο, «...να τον αποδώσει λευκόν εις την κοινωνίαν..». 

Επιχείρησε ακόμη, να διαχωρίσει τη θέση του για τη συνθηκολόγηση και πρόβαλλε την πολεμική δράση του στην Ήπειρο, ενώ υποστήριξε ότι έμαθε για την ανακωχή, ενώ βρισκόταν στο μέτωπο. Και συγκεκριμένα ότι κλήθηκε στα Γιάννενα στις 29 προς 30 Απριλίου 1941 κι εκεί έμαθε ότι είχε οριστεί υπουργός Γεωργίας και ανέλαβε μετά από παρότρυνση του μητροπολίτη Σπυρίδωνα, που το 1944 του πρότεινε ν' αναλάβει υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη. Έπειτα από ακροαματική διαδικασία 80 ημερών το δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του στις 31 Μαΐου 1945, λίγο μετά την συμφωνία της Βάρκιζας. 

Με αυτή επτά αθωώθηκαν και οι υπόλοιποι καταδικάστηκαν σε διάφορες ποινές φυλάκισης. Ειδικά ο Κατσιμήτρος καταδικάστηκε 

«..εις ειρκτήν 5,5 ετών διότι γενόμενος υπουργός συνέπραξεν μετά του πρωθυπουργού εις την εκτέλεσιν των αξιοποίνων πράξεων της συνεργασίας και διευκολύνσεως..» 

που παρείχε στις δυνάμεις Κατοχής και αποπέμφθηκε από το στράτευμα με παράλληλη έκπτωση από το βαθμό του αντιστράτηγου, παρά την πρόταση του στρατιωτικού επιτρόπου Νικολάου Παπαδάκη [3], συγγενούς του Νικολάου Ασκούτση [4], πρώην υπουργού και εκ των ηγετικών στελεχών του Ε.Α.Μ., που ζήτησε να του επιβληθούν ισόβια δεσμά. Του αναγνωρίσθηκαν ελαφρυντικά, όπως ότι παρέμεινε για λίγο χρονικό διάστημα ως υπουργός στην κυβέρνηση Τσολάκογλου και ότι παραιτήθηκε οικειοθελώς. Για την έκτιση της ποινής του οδηγήθηκε και κρατήθηκε στις φυλακές Ζελιώτη που βρισκόταν στο κτίριο που αργότερα λειτουργούσε το ΜΙΝΙΟΝ που καταστράφηκε από εμπρησμό το 1980. 

►Αποκατάσταση 

Έμεινε στις φυλακές 4 χρόνια και 4 μήνες. Το 1949 με διάταγμα υπογραφόμενο από τον Βασιλέα Παύλο του χαρίστηκε το υπόλοιπο της ποινής και αποφυλακίστηκε. Το 1953 αποκαταστάθηκε στο βαθμό του και προήχθη στο βαθμό του αντιστράτηγου. Παράλληλα τέθηκε σε αναδρομική αποστρατεία από το 1947, λόγω της συμπληρώσεως του ηλικιακού ορίου και του αποδόθηκαν όλα τα παράσημα του, από τον τότε πρωθυπουργό στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο. 

►Διακρίσεις 

Το ανώτατο στρατιωτικό συμβούλιο, που συνήλθε κατόπιν διαταγής του Υπουργείου Στρατιωτικών µετά τα πρώτα πολεμικά γεγονότα, χαρακτηρίζει τη δράση του, 

«..Ο διοικητής της VIII µεραρχίας υποστράτηγος Κατσιµήτρος Χαράλαµπος επεδείξατο πάντοτε ασφαλείς προβλέψεις και επίκαιρον αναπροσαρµογήν των ελιγµών και ενεργειών των µονάδων του προς την διαρκώς εξελισσόµενη πραγµατικότητα. Ελιχθείς µε επιτυχίαν κατόρθωσε να περισώσει την ηρωικήν και πολύπαθον Ήπειρον από πρόωρον και αδικαιολόγητον παράδοσιν εις τον εχθρόν γενόµενος ΑΞΙΟΣ της ΠΑΤΡΙ∆ΟΣ...».

 Ο Αλέξανδρος Παπάγος εις την ηµερήσια διαταγή της 20 Φεβρουαρίου 1941 γράφει, 

«...Ποιούµαι εύφηµον µνείαν εις τον διοικητήν της VIII µεραρχίας υποστράτηγον Κατσιµήτρον Χαράλαµπον, διότι οργάνωσε ταύτην και κατέστησεν δι’ ικανής και σθεναράς διοικήσεως επί τοιούτον αξιόµαχον, ώστε κατά την έναρξιν της επιθέσεως του εχθρού η µεραρχία του αντιµετωπίσασα µόνη τον όγκον αυτού αντέστη πεισµόνως και ενεργητικώς και εκάλυψεν ούτω την επέµβασιν των κυρίων δυνάµεων...». 

Η προτομή του κοσμεί την πλατεία της γενέτειράς του, όμως και η πόλη των Ιωαννίνων τον ανακήρυξε επίτιμο δημότη της στις 21 Φεβρουαρίου 1961 και έδωσε το όνομά του σε μία από τις οδούς της και σε ένα στρατόπεδο στην περιοχή, ενώ έχει στηθεί ανδριάντας του στην Πλατεία Ηρώων, όπως επίσης στο Καλπάκι και στο Δήμο Παπάγου στην περιοχή της Αθήνας. Παράλληλα με ομόφωνη απόφαση του ανώτατου στρατιωτικού συμβουλίου η 8η Μεραρχία Πεζικού μετονομάστηκε σε 8η Μεραρχία Πεζικού «Ηπείρου–Κατσιμήτρος». Σχετικό με τη ζωή και τη δράση του είναι το περιεχόμενο διαλέξεως του καθηγητή οδοντιατρικής Α. Τσουκανέλη με τίτλο «Χαράλαμπος Κατσιμήτρος-Πρόμαχος της Ηπείρου». 

Τον Ιούνιο του 2014 και αφού είχε προηγηθεί αλληλογραφία της Πανευρυτανικής Ενώσεως με τον δήμο Αθηναίων και μετά από πρόταση του Ευρυτάνα δημοσιογράφου Κώστα Θάνου, αποφασίστηκε από το Κοινοτικό Συμβούλιο της 5ης Δημοτικής Κοινότητας του δήμου Αθηναίων η ονομασία «...του αδιεξόδου της οδού Πάρου στην Κυψέλη σε οδό «Στρατηγού Χαράλαμπου Κατσιμήτρου...». 

►Το τέλος του 

Ο Κατσιμήτρος έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του έως το 1962 σε οικία κοντά στην Πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα στη συνοικία της Κυψέλης στην Αθήνα, όπου έκανε την καθιερωμένη καθημερινή του βόλτα. Πέθανε μόνος και ξεχασμένος από φίλους και συμπολεμιστές αλλά όχι και από την οικογένειά του. Σύμφωνα με τη Μεγάλη Στοά της Ελλάδος, είχε την ιδιότητα του Τέκτονα και ανήκε στη στοά «Φοίνιξ» της Αθήνας. 

►Συγγραφικό έργο 

Το 1954 εξέδωσε το βιβλίο «Η Ήπειρος προμαχούσα- Η δράσις της VIII Μεραρχίας κατά τον πόλεμον 1940-41», το οποίο από το 1982 αποτελεί μέρος της επίσημης στρατιωτικής ιστορίας. 

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ :

[1] Ο γεωπόνος Ι. Καραμάνος (1891-1966) υπήρξε δραστήριο στέλεχος του Κόμματος Φιλελευθέρων υπό τη σημαία του οποίου είχε εκλεγεί βουλευτής Λέσβου στις εκλογές του 1936. Εμφάνισε αξιοπρόσεκτο έργο σε νεαρή ηλικία στη δεκαετία 1920 οπότε το όνομα του συνδέθηκε με την καλλιέργεια του ρυζιού στη χώρα μας, καθώς και με την εισαγωγή των γιαρμάδων. 

[2] Ο Γ. Μπάκος (1892-1945) σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων και σταδιοδρόμησε ως αξιωματικός, φθάνοντας μέχρι τον βαθμό του υποστρατήγου. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, τη Μικρασιατική Εκστρατεία και τον Πόλεμο 1940-41 ως διοικητής της 3ης Μεραρχίας. Κατά την Κατοχή διετέλεσε υπουργός Εθνικής Αμύνης στις Κυβερνήσεις Τσολάκογλου και Λογοθετόπουλου (30.4.1941-7.4.1943). Κατά τα Δεκεμβριανά συνελήφθη ως όμηρος του ΕΛΑΣ και εκτελέσθηκε στα Κρώρα υποστείς διαμελισμό.

[3] Ο Ν. Παπαδάκης ήταν Έλληνας δικηγόρος και πολιτικός, που διατέλεσε βουλευτής Λασιθίου σε δύο κοινοβουλευτικές περιόδους. Απεβίωσε το 1968.

[4] Ο Ν. Ασκούτσης (1892-1955) ήταν δικηγόρος και πολιτικός από το Ρέθυμνο. Ως μέλος του ΚΚΕ συμμετείχε το 1944 στην εξόριστη κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου ως υπουργός Συγκοινωνίας και Δημοσίων Έργων.

...///...

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ:

• ΒΗΣΣΑΝΙΩΤΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ
• Τζαννής Αλιβιζάτος (1899-1940)-Ο πρωταγωνιστής της μάχης της Βήσσανης
• 18-19 Νοεμβρίου 1940: Η τιτανομαχία της Βήσσανης...
• Η θρυλική μάχη της Βήσσανης
• Πως η "ανυπακοή" ενός στρατηγού οδήγησε στο Έπος του 40! Η διαταγή Κατσιμήτρου
• Εκθεση επί της δράσεως του 6ου λόχου του 15ου Συντάγματος πεζικού κατά τη μάχη της Βήσσανης

...///...

Δύο σημαντικά κατά την γνώμη μας κείμενα που αφορούν τον Χαρ. Κατσιμήτρο, βρήκαμε στην εφημερίδα "Κυριακάτικος Ηπειρωτικός Αγών" 30 Σεπ. 1934.Πατήστε στις δύο παρακάτω εικόνες για ανάγνωση.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ-ΕΙΚΟΝΕΣ -ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ Χ. Κ.