Τα Πρωτόκολλα της Φλωρεντίας και τα χωριά της Μακεδονίας που παραχωρήσαμε στην Αλβανία το 1924

Σημείωση ιστολογίου: Ιστορική φωτογραφία από τον "Αυτονομιακό αγώνα στη Β. Ηπειρο 1914" του πρωτοπόρου Βησσανιώτη φωτογράφου Γιώργου Πανταζίδη (Βήσσανη Πωγωνίου 1864-Γιαννενα 1941).

Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις, βρίσκονται διαρκώς στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, κυρίως με τις ανιστόρητες και επικίνδυνες κορόνες των γειτόνων αλλά και τα οράματά τους για τη δημιουργία της λεγόμενης "Μεγάλης Αλβανίας".

Θα χαρακτηρίζαμε την Αλβανία, ένα "μικρό ταραξία των Βαλκανίων". O "μεγάλος ταραξίας των Βαλκανίων" βέβαια είναι χωρίς αντίπαλο η Τουρκία, υποκινητής και αρωγός συχνά των Αλβανών στα επεκτατικά σχέδιά τους.

▉ Πώς όμως έγινε η χάραξη της ελληνοαλβανικής μεθορίου; Από ποια έγγραφα καθορίζονται τα ελληνικά και τα αλβανικά εδάφη στην Ήπειρο;

Το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας (17/12/1913), ίσως για πρώτη φορά κάνει την εμφάνισή του στο διαδίκτυο. Για να ξέρουμε πού πατάμε και να βλέπουμε ότι για μία ακόμη φορά η Ελλάδα βρέθηκε «ριγμένη» και έγινε έρμαιο των διαθέσεων των, τότε, ισχυρών...

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ (30/5/1913) – ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΩΣ ΤΟ 

ΠΡΩΤΌΚΟΛΛΟ ΤΗΣ ΦΛΩΡΕΝΤΊΑΣ (17/12/1913) 

Η Ιταλία και η Αυστροουγγαρία, μεγάλες δυνάμεις των αρχών του 20ου αιώνα, έδειχναν έντονο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στη Χερσόνησο του Αίμου κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων.

Η Εμπορική Εταιρεία στη Βήσσανη το 1931...

Τα "συναιτεράκια" μαζί με τον αξέχαστο Γ. Τριαντάφυλλο -πρώτος αριστερά-[Φωτο του 1932-αρχείο Αδελφότητος Βησσάνης]

Τα παλιά χρόνια η Βήσσανη γνώρισε αρκετά μεγάλη εμπορική κίνηση. Είναι αλήθεια ότι είχε γίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα στη δεκαετία του 1930 ένα μικρό εμπορικό κέντρο, που περιελάμβανε τα γύρω πλησιέστερα χωριά Λίμνη, Αγ. Κοσμά, Ωραιόκαστρο και Κάτω Μερόπη. Ο πληθυσμός αυτών των χωριών ήταν την εποχή εκείνη αρκετά μεγάλος, δεν υπήρχαν όμως μεγάλα παντοπωλεία ώστε να εξυπηρετήσουν όλες τις ανάγκες των κατοίκων. Η Βήσσανη, κεφαλοχώρι της περιοχής, είχε πέντε εμπορομπακάλικα άρτια οργανωμένα και είχαν την δυνατότητα να διαθέτουν στην κατανάλωση όλα τα είδη Γενικού Εμπορίου με τις καλύτερες τιμές. Για το λόγο αυτόν, οι κάτοικοι των άλλων χωριών προτιμούσαν την αγορά της Βήσσανης.

Μεγάλα ήταν τα εμβάσματα που προέρχονταν ιδιαίτερα από την εξωτερική μετανάστευση των Βησσανιωτών, Κωνσταντινούπολη, Αίγυπτο, Αμερική, τα οποία συντελούσαν σε μεγάλο βαθμό στην αγοραστική κίνηση όλων των παντοπωλείων.

Το 1931 με πρωτοβουλία των Παντοπωλών, ιδρύθηκε και η πρώτη Μετοχική Εμπορική Εταιρεία με Μετοχικό Κεφάλαιο 200,000 δρχ. με την επωνυμία Ζωίδης - Καρανίκας - Τζόβας & Σία. Η Εταιρεία διέθετε χώρον για αποθήκη και αυτοκίνητο φορτοεπιβατικό 16 θέσεων τύπου ΒΕΟ αμερικανικής προέλευσης 2 1/2 τόνων, γνωστό στους πολλούς μεγάλης ηλικίας, με οδηγό τον Μιχάλη Αθανασιάδη, βοηθό και εκφορτωτή τον χωριανό μας Βασίλη Μηλιώνη που αργότερα έγινε και πρόεδρος των Εκφορτωτών Αθηνών. Το αυτοκίνητο της εταιρείας μετέφερε τα εμπορεύματα στην Αποθήκη (στο μαγαζί του Μπάκου), ήταν δε και το πρώτο συγκοινωνιακό μέσο που μετέφερε επιβάτες από και προς τη Βήσσανη με τέρμα το χωριό Ωραιόκαστρο...

Ο μύλος του Γορμού και το κεφάλι της Γκλάβας…

Φωτογραφία του 1898 με Βησσανιώτες να ψαρεύουν στο Μύλο του Γορμού

(Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση)

Στη Βήσσανη [...Γιά το άλεσμα των σιτηρών υπήρχαν δυο κοινοτικοί νερόμυλοι, ο ένας στο Ποτάμι—ο κυριώτερος—καί ο άλλος στή Γκλάβα. 'Όταν  δέ για διαφόρους λόγους δεν έπαρκούσαν αυτοί, τότε κατέφευγαν και στο μύλο του Λαχανοκάστρου. Στον πρώτο πολλές φορές συγκεντρώνοντο πολλά αλέσματα καί κατ’ ανάγκην οι ενδιαφερόμενοι διανυκτέρευαν εκεί ακολουθώντας τη σειρά τους. Πλάϊ άπο τον μύλο αυτόν βρίσκονταν ή Νεροτρουβιά και γύρω αρκετή έκτασις πού καλλιεργούσε ποτιστικά ό μυλωνάς...]

Σπύρος Στούπης-"ΠΩΓΩΝΗΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΒΗΣΣΑΝΙΩΤΙΚΑ"-1972

***

Το κεφάλι της Γκλάβας ευρίσκεται στην Λαμπάνιτσα κοντά στην παλιά στρούγκα Φραστανών, είναι δε ίσια με δυό αλώνια και το βάθος περίπου 40 μέτρα κατά ομολογία τσομπαναραίων…

Το κεφάλι αυτό είναι οι πηγές του ποταμού Γορμού, που ενώνεται με τον Θύαμι ή Καλαμά στον κάμπο της Βελλάς και χύνονται στο Ιόνιο πέλαγος.

Περίπου 500 μέτρα παρακάτω ήταν ο μύλος του χωριού μας με 10 στρέμματα  γής. Παρακάτω ήταν ο μύλος Φραστανών μετά του Λαχανακάστρου, απέναντι του Αβδελιάρη, της Ρουψιάς ο Παληόμυλος στον Ξερόλακκο καταλήγοντας στο μύλο του Γορμού. Τον δικό μας δηλαδή, ο οποίος δεν σταματούσε όλο το χρόνο ενώ οι άλλοι εκόβονταν γιατί εστέρευε η γκλάβα το καλοκαίρι ...Όλοι τώρα αυτοί οι μύλοι κατέρευσαν, θύματα και αυτοί της γενικότερης εγκατάλειψης και των συγχρόνων κυλινδρομύλων... 

Η "μεγάλη" καμπάνα...

Η “ΜΕΓΑΛΗ” ΚΑΜΠΑΝΑ

Τη μέρα της Απριλιάτικης εκείνης νύχτας της Ανάστασης σκορπιόνταν από τους ανθούς των ακακιών κι απ' τα καριοφύλλια στον περίβολο της εκκλησίας. Φλογάτη η κουτσουπιά στον σχολικό κήπο και θλιβερή η μονωδία του γκιώνη στα κλωνάρια του πλάτανου.

Όλα συγκλίνουν εκεί γύρω από το ναό κι όλα συνθέτουν την ατμόσφαιρα του θρήνου στον ενταφιασμένο Θεάνθρωπο.

Μέσα στην εκκλησιά ψέλλονταν ακόμα οι καταβασίες. “Κύματι θαλάσσης...” κι οι χωριανοί με τις άσπρες λαμπάδες στα χέρια βρίσκονταν σε αναμονή να πάρουν το νέο φως απ' τ' αδυτα του ιερού του ναού.

Σε μια στιγμή αφού όλα τα κόκκινα κεριά σβήστηκαν και σκοτάδι απλώθηκε στους θόλους της εκκλησίας, πρόβαλε απ' την “ωραία πύλη” η αχνή σιλουέτα του Παπά-Νικόδημου ντυμένου στα λαμπρά του άμφια, που κρατώντας το τρικέρι με τ' ανέσπερο φως βροντοφώνησε το “Δεύτε λάβετε φως”! Το άγιο φως μεταδόθηκε αστραπιαία στις άσπρες αναστάσιμες λαμπάδες από χέρι σε χέρι. Η εκκλησιά λούστηκε απ' αυτό. Ύστερα ο παπάς ακολουθούμενος από τους ψάλτες και το εκκλησίασμα κατευθύνθηκε στην υπαίθρια ξύλινη εξέδρα σέρνοντας τα γέρικα πόδια του. Αφού θυμιάτισε και ανάγνωσε το Ευαγγέλιο, ξεστόμισε το χαρμόσυνο, το θριαμβικό “ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ”.

ΔΕΛΤΤΙΟ ΤΥΠΟΥ-Κραυγή αγωνίας των ακριτικών χωριών Ηπείρου...

                                          ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

(Κραυγή αγωνίας των ακριτικών χωριών Ηπείρου)

          Αθήνα, 24 Μαρτίου 2017  

Οι Ομοσπονδίες που εκπροσωπούν τους χιλιάδες απόδημους 210 ακριτικών χωριών της Ηπείρου, μαζί με τους Δημάρχους Κόνιτσας και Πωγωνίου, που εκπροσωπούν τους διαβιούντες στα χωριά αυτά, οργάνωσαν στο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ, στις 13 Μαρτίου 2017 ανοικτή συγκέντρωση, με θέμα "Η κατάργηση της αστυνόμευσης των 210 ορεινών χωριών προκαλεί ανασφάλεια,  πληθυσμιακή και οικονομική ερήμωσή τους και επιφέρει συρρίκνωση των εθνικών μας συνόρων σε βάθος 30 χιλιομέτρων".

            Στην εκδήλωση αυτή που έγινε, για να εκφρασθεί η κραυγή αγωνίας των κατοίκων των χωριών αυτών, από τις συνεχείς κλοπές, διαρρήξεις οικιών, εκκλησιών και μοναστηριών και τη λεηλασία των μικροοικονομικών μονάδων, και εκτέθηκαν μελετημένες και τεκμηριωμένες απόψεις για τη διάσωση των ακριτικών χωριών μας, με προτάσεις για την φύλαξη των συνόρων και την αστυνόμευση της παραμεθόριας περιοχής.

            Η ανασφάλεια που νοιώθουν οι ακρίτες μας, από την πλήρη έλλειψη της αστυνόμευσης των περιοχών, με την κατάργηση και του τελευταίου Α.Τ. Πυρσόγιαννης, τους οδηγεί στην εγκατάλειψη της γενέθλιας γης τους, τα χωριά τους, και επιφέρει την πλήρη πληθυσμιακή ερήμωση και την οικονομική ασφυξία, που θάχει ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των εθνικών μας συνόρων κατά 30 χιλιόμετρα, τώρα που η θωράκισή τους κρίνεται επιβεβλημένη.

Οπισθογραφή σε "καρποστάλι"...

Ενδιαφέρον δεν παρουσιάζουν μόνο οι παληές φωτογραφίες που έχουμε στο συρτάρι μας φυλαγμένες για να θυμόμαστε αγαπημένα πρόσωπα, τόπους και εποχές, αλλά πολλές φορές και αυτά που γράφουν πίσω τους ...στην άλλη όψη!!!

Μια από τις πλέον εντυπωσιακές οπισθογραφές σε παλιές φωτογραφίες είναι η παρακάτω που ανήκει σε νεαρό νιόπαντρο Μεγγουλίτη μετανάστη στην Κωνσταντινούπολη. Ο ίδιος τη στέλνει στη σύζυγο και τα δυο μικρά κορίτσια του στο χωριό «ως Ενθύμειων Κων/λης τη 16 Απρηλίου Λαπρή το 1933». 

Γράφει το «καρποστάλι» του γεμίζοντας ασφυκτικά ολόκληρη την πίσω επιφάνεια και σε όλες τις κατευθύνσεις. Άσχετα αν κάποιοι στίχοι μπορεί να είναι αντιγραφή ή όχι, η έκφραση του οπισθογράφου μας με το πλούσιο ερωτικό περιεχόμενό της πιστοποιεί όσα και κάτι απο τον χαρακτήρα του ατόμου που στελνει την φωτογραφία...

Χιλιοτραγουδισμένη Βήσσανη...

Άρχοντοπούλα Βήσσανη, χιλιοτραγουδισμένη 

πώς σέ προδώσαν οι καιροί και ρήμαξες καημένη! 

πού είναι τά σπίτια τά παληά, τά ώραία τ αρχοντικά σου, 

ή ξακουσμένη σου ομορφιά, ή δόξα ή λεβεντιά σου;

Μέ του καιρού τό πέρασμα διαβήκανε καί πάνε 

Γενήκαν θύμησες θολές και δάκρυα πού κυλάνε

και φαρμακώνουν τις καρδιές, αυτές πού δέν μπορούνε

 νά πιουν τής λήθης τό νερό καί νά σ’ άπαρνηθούνε...

Κώστας Ριζόπουλος (Αίγιο)-1968

Ομοσπονδία Αδελφοτήτων και Ενώσεων Επαρχίας Πωγωνίου: Ενημέρωση από τον Δήμαρχο Πωγωνίου κ. Κώστα Καψάλη, για το ΜΕΓΑ θέμα των Δασικών Χαρτών, την Κυριακή 19 Μαρτίου 2017 ώρα 10.00 π.μ. στα γραφεία της Ομοσπονδίας, Δεληγιώργη 7

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ: Στην ενημερωτική συνάντηση θα είναι παρών και ο συγχωριανός μας Παναγιώτης Μάνης που είναι προϊστάμενος στο  "Τμήμα Προστασίας Δασών και Δασικών Εκτάσεων" στην Διεύθυνση Δασών Περιφέρειας Ηπείρου.

ΣΧΕΤΙΚΑ: 

Κατατέθηκε τροπολογία για τους δασικούς χάρτες - Τι αλλάζει (14 Μαρτίου 2017)

Οι δασικοί χάρτες ΕΔΩ

Ειδική ενημερωτική εκδήλωση της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, για τους δασικούς χάρτες, την Τετάρτη 15 Μαρτίου 2017, στο Πνευματικό Κέντρο Ηπειρωτών.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ – ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Ειδική ενημερωτική εκδήλωση της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, για τους δασικούς χάρτες, την Τετάρτη 15 Μαρτίου 2017, στο Πνευματικό Κέντρο Ηπειρωτών Κλεισθένους 15, 7ος όροφος, πίσω από το Δημαρχείο Αθηναίων, στη πλατεία Κοτζιά.

Από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας ανακοινώθηκε ότι μετά την θεώρηση και την με αριθμ. 18113/10-02-2017 (ΑΔΑ : 7ΙΞΛΟΡ1Γ-ΝΧΠ) απόφαση της Δ/νσης Δασών Ιωαννίνων στις 10-02-2017, αναρτήθηκαν στον ειδικό δικτυακό τόπο ανάρτησης δασικών χαρτών και υποβολής αντιρρήσεων της ΕΚΧΑ, οι δασικοί χάρτες όλων των Προκαποδιστριακών ΟΤΑ των Δήμων, Βορείων Τζουμέρκων, Δωδώνης, Ζαγορίου, Ζίτσας, Κόνιτσας, Μετσόβου, Πωγωνίου, Ιωαννιτών (πλην των Δημοτικών Κοινοτήτων Ανατολής και Κατσικά του Δήμου Ιωαννιτών) και Πρέβεζας και πρόσκλησης υποβολής αντιρρήσεων.

Οι ανωτέρω δασικοί χάρτες είναι προσβάσιμοι για τους πολίτες στον ειδικό διαδικτυακό τόπο ανάρτησης δασικών χαρτών και υποβολής αντιρρήσεων της ιστοσελίδας της ΕΚΧΑ Α.Ε. www.ktimanet.gr/CitizenWebApp/Entrance_Page.aspx και στην ιστοσελίδα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας (www.apdhp-dm.gov.gr).

Η υποβολή αντιρρήσεων κατά του περιεχομένου του δασικού χάρτη ξεκίνησε την Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2017 και λήγει την Δευτέρα 24 Απριλίου 2017.

Για τους κατοικούντες ή διαμένοντες στην αλλοδαπή, η παραπάνω προθεσμία παρατείνεται κατά είκοσι (20) ημέρες, δηλαδή λήγει την Δευτέρα 15 Μαΐου 2017.

Η υποβολή των αντιρρήσεων είναι δυνατή μόνο ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα της ΕΚΧΑ, με τη συμπλήρωση ειδικής φόρμας.

"Xαράς Ευαγγέλια":Αυτοκίνητο στο χοροστάσι!!!

Η παραπάνω φωτογραφία στο χοροστάσι είναι βέβαια μεταγενέστερη απο την εποχή που αναφέρεται το σημείωμά μας

Αύγουστος 1928...

...Όταν βγαίναμε οί συνάδελφοι εκδρομές—μου φαίνεται πώς τώγραψα σέ κάποιο άλλο κεφάλαιο—πηγαίναμε πάντα όλοι μαζί και οικογενειακώς και γινόμαστε μια μεγάλη παρέα...

Μιά Κυριακή απόγευμα, ήτανε Δεκαπενταύγουστος, μπήκαμε στα αυτοκίνητα καί δέν είπαμε τίποτε στους οδηγούς, γιατί δεν είχαμε ακόμη αποφασίσει που θά πηγαίναμε. Ό οδηγός του πρώτου αυτοκινήτου, όπου και πάντα έμπαινα, γιατί ήμουνα ο διοργανωτής των εκδρομών κι ήθελα πάντα νά ξέρω σέ τί κατάσταση βρισκόταν οί οδηγοί τών αυτοκινήτων μας, γυρίζει για μιά στιγμή και μου λέει: 

«Με άφήνετε σήμερα νά σάς πάω εγώ όπου θέλω;» 

«Καί δεν μάς πάς» του λέω και έτσι κι έγινε... 

Ύστερα από διαδρομή καμιάς ώρας στο δημόσιο δρόμο, στρίβει ξαφνικά τό τιμόνι του αυτοκινήτου αριστερά και μπαίνει σε κάτι χωράφια, διασχίζει ανοίγματα δρόμων αλλού ομαλά κι αλλού ανώμαλα, κατηφορίζει και ανηφορίζει διαδοχικά σ’ ενα φαρδύ ξηροπόταμο και ξαφνικά βρισκόμαστε στη μέση μιας θεόρατης πλατείας όπου άπ τό ενα μέρος όλοι οί άνδρες του χωριού κι άπ τ΄ άλλο όλες οι γυναίκες, οί όμορφες γυναίκες του Πωγωνίου, μέ ξεχωριστό η κάθε μιά παρέα, τακίμι (συγκρότημα) μουσικών χωρικών οργάνων χόρευαν. 

Ξεχωριστή ομορφιά δίνανε στις γυναίκες τά ολόασπρα κουστούμια τους και τ άσπρα μαντήλια τους, τυλιγμένα στο κεφάλι κι ολόγυρα στο λαιμό τους...