Θέσεις της Ομοσπονδίας για ΕΟΖ στο Πωγώνι

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΩΝ 
ΚΑΙ ΕΝΩΣΕΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΠΩΓΩΝΙΟΥ 

Δεληγιώργη 7 10434 Αθήνα 

Τηλ.:2103220394 FΑΧ:2103232543 

Παρουσίαση θέσεων της Ομοσπονδίας για την πρόταση 

δημιουργίας Ε.Ο.Ζ. στο Πωγώνι 

Αθήνα, 22 Δεκεμβρίου 2012 

Κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας και χρόνια πολλά. 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: 

Η Ομοσπονδία Πωγωνήσιων είναι εδώ και δεκαετίες, από την ίδρυση της μέχρι σήμερα ο θεματοφύλακας της Ιστορίας, της Παράδοσης αλλά και του μέλλοντος του Πωγωνίου. Όλο αυτό το διάστημα εργάστηκε και συνεχίζει να εργάζεται άοκνα για την ανάπτυξη και την ευημερία του. 

Όσοι βρισκόμαστε σήμερα εδώ, σ' αυτό το πάνελ, αλλά και όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου έχουμε αποδείξει εδώ και χρόνια την αγάπη μας για το Πωγώνι και την αγωνία μας για όσα συμβαίνουν σε αυτό. Πιστεύουμε, ότι και εσείς μοιράζεστε μαζί μας την ίδια αγάπη και την ίδια αγωνία. Και θέλουμε στο σημείο αυτό να τονίσουμε, ότι όλοι εμείς εργαζόμαστε ανιδιοτελώς για το καλό του Πωγωνίου. Δεν έχουμε κανένα οικονομικό, επαγγελματικό ή άλλο συμφέρον, δεν περιμένουμε κανένα προσωπικό όφελος, δεν έχουμε καμία επιθυμία, πέρα από το να υπηρετήσουμε όσο μας επιτρέπουν οι δυνάμεις μας αλλά καμιά φορά και πέρα από αυτές το Πωγώνι μας και τα χωριά μας. Δεν αμειβόμαστε, αντίθετα συνήθως ξοδεύουμε από τα προσωπικά μας εισοδήματα και από τον προσωπικό μας ελεύθερο χρόνο ή το υστέρημα του πολλές φορές. Ό,τι κάνουμε, το κάνουμε εθελοντικά μόνο από την αγάπη για τον ταλαιπωρημένο και πονεμένο τόπο μας και είμαστε περήφανοι γι' αυτό! 

Το τελευταίο διάστημα έντονα απασχολεί την Ομοσπονδία μας το θέμα των ΕΟΖ, το οποίο δρομολογείται σχεδόν εν κρυπτώ, χωρίς καμία επίσημη ενημέρωση. Ενώ οι αρμόδιοι όφειλαν και να ενημερώσουν και να ζητήσουν την γνώμη των Πωγωνήσιων φορέων, τόσο της γενέτειρας όσο και της αποδημίας, μέχρι στιγμής δεν το έχουν πράξει, δηλώνοντας, είτε πως και οι ίδιοι έχουν άγνοια για το θέμα, είτε πως δεν αναγνωρίζουν άλλους φορείς εκτός από τους εαυτούς τους. Δυστυχώς στο σημείο αυτό με λύπη μας θα σημειώσουμε ότι διαπιστώσαμε από ορισμένους και κάποια απαξίωση των φορέων της αποδημίας. 

Κρίναμε λοιπόν απαραίτητο, να ενημερώσουμε εμείς σήμερα τα μέλη των Αδελφοτήτων και των Ενώσεων για τις θέσεις μας πάνω σε αυτό. Καλέσαμε επίσης τις αρχές του τόπου μας (Περιφέρεια και Δήμο), για να τους θέσουμε υπ' όψιν τις θέσεις αυτές καθώς αυτοί τελικά θα κληθούν να υλοποιήσουν τα όποια προγράμματα. 

Ας ξεκινήσουμε με την έννοια της ΕΟΖ: 

ΕΟΖ, δηλαδή Ειδική Οικονομική Ζώνη είναι ένα τμήμα του εθνικού εδάφους, όπου εταιρείες που εγκαθίστανται σε αυτό μπορούν να απολαμβάνουν, με βάση ορισμένες προϋποθέσεις, ειδικό προνομιακό φορολογικό, δασμολογικό, ασφαλιστικό, εργασιακό και διοικητικό καθεστώς, διαφορετικό από ότι ισχύει στην υπόλοιπη χώρα. 

Απολαμβάνουν δηλαδή, μειωμένη έως μηδενική φορολογία, μειωμένους έως μηδενικούς δασμούς εισαγωγής και εξαγωγής, μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές, ειδικό εργασιακό καθεστώς, παράκαμψη περιορισμών που θέτει η αρχαιολογική υπηρεσία ή των σχετικών που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος, ειδική δικαστική υπηρεσία για την ταχεία διευθέτηση δικαστικών εκκρεμοτήτων, ελεύθερη εξαγωγή κεφαλαίων και κερδών και άλλα. 

Αναφερθήκαμε προηγουμένως σε προϋποθέσεις γιατί θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε, ότι δεν απολαμβάνουν τα προαναφερθέντα προνόμια όλοι οι φορολογούμενοι της περιοχής, αλλά μόνο όσες επιχειρήσεις έχουν την δυνατότητα να ενταχθούν στο ειδικό καθεστώς, δηλαδή οι επενδυτές. 

Από τον ορισμό και μόνο φαίνεται, ότι οι ΕΟΖ είναι ασύμβατες με την νομοθεσία της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και τις αρχές της ενιαίας αγοράς που αυτή υπηρετεί. Είναι δυνατόν όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτρέψει αποκλίσεις προσωρινής φύσεως, με την προϋπόθεση να προκαλούν την ελάχιστη δυνατή διατάραξη της λειτουργίας της, προσβλέποντας στην εξισορρόπηση συμφερόντων μεταξύ ανεπτυγμένων και μη ανεπτυγμένων οικονομικά κρατών. 

Η αρμοδιότητα για την σύσταση μίας ΕΟΖ στην Ελλάδα είναι αρμοδιότητα του Ευρωπαίου Νομοθέτη με την σύμπραξη του Έλληνα Νομοθέτη και μετά από αίτημα του Ελληνικού Υπουργικού Συμβουλίου. ΠΡΟΣΟΧΗ!! Δεν θα πρέπει να συγχέουμε την ΕΟΖ με την ΑΟΖ, έναν όρο που ακούμε πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια. ΑΟΖ είναι η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. 

Σύμφωνα με τη Διεθνή Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της θάλασσας (1982), Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (Α.Ο.Ζ.) είναι η θαλάσσια έκταση, εντός της οποίας ένα κράτος έχει δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης των θαλασσίων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από το νερό και τον άνεμο. Γενικά, η ΑΟΖ μιας χώρας εκτείνεται στα 200 ναυτικά μίλια (370 χλμ) από την ακτογραμμή της, ενώ σε περίπτωση όπου οι ΑΟΖ δύο ή περισσοτέρων χωρών τέμνονται, όταν δηλαδή οι ακτογραμμές των εν λόγω χωρών απέχουν λιγότερο από 400 ναυτικά μίλια (740 χλμ), έγκειται στις χώρες που τις διεκδικούν να ορίσουν από κοινού θαλάσσια σύνορα. Γενικά, κάθε σημείο εντός των τεμνομένων περιοχών περιέρχεται στη δικαιοδοσία της εγγύτερης χώρας. 

Ας γυρίσουμε στις ΕΟΖ. Για πολλούς οι ΕΟΖ θεωρούνται εργαλείο ανάπτυξης. Είναι όμως; Πριν απαντήσουμε θα πρέπει να ορίσουμε τι εννοούμε με τον όρο ΑΝΑΠΤΥΞΗ, για ποιον και τι είδους ανάπτυξη θέλουμε. Ανάπτυξη για τα λεξικά είναι η αύξηση, η προαγωγή, το μεγάλωμα, η άνοδος του επιπέδου και με βάση οικονομικούς όρους ανάπτυξη είναι η αύξηση του πλούτου. Ανάπτυξη δεν είναι όμως να ισοπεδώνουμε τα πάντα, στο όνομα του οικονομικού κέρδους. Γιατί αυτό και πρόσκαιρο είναι αλλά και ψευδεπίγραφο. Νούμερα σε οθόνες υπολογιστών, που δεν αντιστοιχούν πάντα σε κάτι χειροπιαστό. 

Ανάπτυξη είναι έργα που σχεδιάζονται με βάση τις ανάγκες ενός τόπου και τις δυνατότητες του. Έργα που αξιοποιούν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές, την ιστορία και το ανθρώπινο δυναμικό, πρώτα για το καλό του τόπου και ύστερα για το καλό οποιουδήποτε άλλου. Έργα που σχεδιάζονται με βάση τις ανάγκες ενός άλλου τόπου αναπτύσσουν κυρίως τον 'άλλο τόπο'. Ανάπτυξη είναι ακόμη, ό,τι βελτιώνει το επίπεδο ζωής των κατοίκων μιας περιοχής. Ό,τι κάνει τους νέους να θέλουν να παραμείνουν σε αυτήν. Κι όσους έχουν φύγει να επιθυμούν να επιστρέψουν. Ανάπτυξη είναι οι καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας. Η καλύτερη παιδεία, η καλύτερη περίθαλψη, το καθαρό περιβάλλον. Η αξιοπρέπεια. 

Όταν λοιπόν μιλάμε για οικονομική ανάπτυξη του Πωγωνίου, για εμάς δεν μπορεί παρά να είναι η αύξηση του πλούτου του Πωγωνίου, προς χάριν του Πωγωνίου και των Πωγωνησίων. Δεν εννοούμε σε καμία περίπτωση αύξηση του πλούτου που κάποιοι θα εισπράξουν από το Πωγώνι προς ίδιον και μόνον όφελος. Και θέλουμε ανάπτυξη που θα σέβεται την ιδιοπροσωπία του Πωγωνίου, δεν θα αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά της αντίθετα θα στηρίζεται σε αυτά. Ανάπτυξη που θα εξασφαλίζει το μέλλον των επόμενων γενεών και δεν θα το υποθηκεύει! Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε ανάπτυξη «πάση θυσία», γιατί δεν είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε το Πωγώνι μας. 

Για να έρθει η καλώς εννοούμενη ανάπτυξη, θα πρέπει να κοιτάξουμε σε βάθος και με περίσκεψη τις δυνατότητες της περιοχής μας και να διακρίνουμε όσα αυτή μπορεί να μας προσφέρει. (Σίγουρα είναι πολλά.) Ύστερα, να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε με αυτά και πως μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε, παίρνοντας τόσα όσα να μπορούν σύντομα να αναπληρωθούν. Πάντα με σεβασμό στον τόπο και τους ανθρώπους του. 

ΠΩΓΩΝΙ: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ - ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ 

Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά του Πωγωνίου, που θα επηρεάσουν την πορεία και την όποια ανάπτυξη του θετικά η αρνητικά; 

Ας δούμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του: 

Πλεονεκτήματα: Καθαρό Περιβάλλον - Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλους Παράδοση - Ιστορία Προϊόντα: κτηνοτροφία, μελισσοκομία, γεωργία και οι σχετικές μικρές μεταποιητικές μονάδες (σφαγεία, τυροκομεία, αποστακτήρια) Δυνατότητα επαναφοράς παλαιών καλλιεργιών: αμπέλια, καστανιές κλπ που είναι γνωστό ότι ευδοκιμούσαν στην περιοχή και ήταν αποδοτικά ή και ανάπτυξης νέων, ιδιαίτερα των βιολογικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων 

Μειονεκτήματα: Συρρίκνωση του πληθυσμού Ελλιπές οδικό δίκτυο Διαχρονική απουσία της πολιτείας η οποία εντείνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια (κλείνουν σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, υπηρεσίες ασφαλείας κλπ). Δυστυχώς και με την νέα συνένωση των δήμων με τον νόμο του Καλλικράτη, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Όσο αγαθές και αν είναι οι προθέσεις της εκάστοτε Δημοτικής Αρχής, είναι δύσκολη η αντιμετώπιση των προβλημάτων και η ικανοποίηση των αναγκών 64 χωριών. Ευαίσθητη εθνικά παραμεθόριος περιοχή, που δεν είναι κατάλληλη για πειραματισμούς και ακροβασίες. 

ΕΟΖ στο ΠΩΓΩΝΙ; 

Όχι μόνο η ΕΟΖ, αλλά και οποιοδήποτε αναπτυξιακό μοντέλο προταθεί για την περιοχή μας θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένους ΑΠΑΡΑΒΑΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ. Οι όροι πρέπει εκ των προτέρων να εξασφαλιστούν πριν οι Πωγωνήσιοι συμφωνήσουν και όχι να τους αφήσουμε στην τύχη ή την καλή διάθεση των επενδυτών με κίνδυνο εκ των υστέρων να δηλώνουμε ότι δυστυχώς αποτύχαμε. Το «ας το δοκιμάσουμε και βλέπουμε» δεν ισχύει. 

Ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω και οι καταστροφές στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μη αντιστρεπτές. Προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Το κράτος θα πρέπει να μας αποδείξει ότι θα δημιουργήσει το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο, τις απαραίτητες δομές και αποτελεσματικούς μηχανισμούς ελέγχου και εφαρμογής του. Σε καμία περίπτωση δεν δεχόμαστε την εγκατάσταση ρυπογόνων βιομηχανιών, βιομηχανιών επεξεργασίας επικίνδυνων υλικών ή που χρησιμοποιούν επικίνδυνη τεχνολογία. Επίσης δεν μπορούμε να δεχθούμε την αποψίλωση των δασών ή την καταστροφή των βοσκοτόπων με οποιοδήποτε τρόπο. Προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των Πωγωνησίων. Επίσης με την δημιουργία κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου, δομών και μηχανισμών. Προστασία της υπάρχουσας παραγωγής της περιοχής τόσο ποιοτικώς όσο και ποσοτικώς, καθώς η υποβάθμιση του περιβάλλοντος θέτει σε κίνδυνο τα προϊόντα που σήμερα παράγονται στο Πωγώνι και την οικονομική επιβίωση των παραγωγών. (Δυστυχώς μέχρι σήμερα το κράτος δεν μας έχει αποδείξει ότι μπορεί να δράσει αποτελεσματικά προς αυτήν την κατεύθυνση.) Προστασία της περιουσίας των Πωγωνησίων τόσο από απαλλοτριώσεις (καθώς το Μεσοπρόθεσμο επιτρέπει την απαλλοτρίωση υπέρ ιδιωτών, κατά παράβαση του συντάγματος), όσο και από υποτίμηση (λόγω υποβάθμισης του περιβάλλοντος κλπ). Η ανάπτυξη πρέπει να είναι μια συνεχής διαδικασία, όπως συνηθίζουμε σήμερα να λέμε να είναι ΑΕΙΦΟΡΟΣ. Ανάπτυξη με ημερομηνία λήξεως δεν μπορεί να υπάρχει. 

Οι εταιρείες που θα εγκατασταθούν με ορίζοντα 15 ή 20 ετών είναι βέβαιο ότι θα αφήσουν πίσω τους ΚΑΜΕΝΗ ΓΗ. Ούτε φυσικά θα ενδιαφερθούν για ανάπτυξη τεχνολογίας ή για εκπαίδευση προσωπικού και δημιουργία εξειδικευμένων στελεχών (δεν προλαβαίνουν). Οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν θα πρέπει να διασφαλίζουν την ευημερία και την αξιοπρέπεια των εργαζομένων χωρίς να θίγουν τα ήθη και τις κοινωνικές δομές του Πωγωνίου. Δεν είναι δυνατό να δεχθούμε προσπάθειες αλλοίωσης της πληθυσμιακής σύνθεσης της περιοχής (εθνολογικής ή θρησκευτικής) με την μεταφορά για να εργαστούν στον χώρο λαθρομετανάστες ή γενικότερα άτομα ξένα προς την περιοχή ή και εχθρικά διακείμενα προς αυτήν. Ούτε να δεχθούμε να γίνει η περιοχή «χωματερή» ανθρώπων από τα «αζήτητα». Δικαστικές, αστυνομικές ή άλλες αρχές δεν είναι δυνατόν να ιδιωτικοποιηθούν, ούτε να αναφέρονται σε οποιονδήποτε άλλον φορέα εκτός από τον φυσικό τους προϊστάμενο στο Ελληνικό κράτος.

Τέλος άλλα ίσως πιο σημαντικό από όλα: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗ. 

Το Πωγώνι είναι και πρέπει πάντα να παραμείνει τμήμα της Ελληνικής επικράτειας και όχι να καταντήσει ημιαυτόνομη περιοχή, ένα είδος «οικονομικού Κοσσόβου». Με δεδομένες τις προκλήσεις των γειτόνων μας (πρόσφατη απογραφή στην Αλβανία, δηλώσεις Μπερίσα κλπ) οποιοσδήποτε πειραματισμός ως προς το καθεστώς της περιοχής είναι επικίνδυνος.

Κλείνοντας θα θέλαμε να θέσουμε ένα πολύ σημαντικό ερώτημα. Ένα ερώτημα το οποίο θέτουμε διαρκώς σε κάθε ευκαιρία αλλά δεν έχουμε ακόμη απάντηση από τους αρμοδίους. Και θέλουμε απάντηση συγκεκριμένη, ξεκάθαρη και όχι γενικόλογα:

ΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ; 

Τι έχουμε να κερδίσουμε, η Ελλάδα και οι 'Ελληνες και ειδικότερα το Πωγώνι και οι Πωγωνήσιοι; Σε τι συνεισφέρει μια επένδυση που δεν πληρώνει φόρους, απασχολεί εργαζόμενους σε καθεστώς μεσαίωνα, λαθρομετανάστες στην πλειοψηφία τους, απαλλάσσεται από τις εργασιακές εισφορές, και μπορεί ελεύθερα να εξάγει τα κέρδη της στο εξωτερικό; 

Στην περιοχή μας ο Ελληνικός λαός πριν 62 χρόνια βροντοφώναξε ΟΧΙ στον επίδοξο εισβολέα-κατακτητή και οι Πωγωνήσιοι πρώτοι το υλοποίησαν. Να είστε σίγουροι ότι δεν ήταν το τελευταίο. Θα το ξανακάνουν αν και όποτε χρειαστεί! 

Από την πλευρά μας δώσαμε σήμερα ένα πλαίσιο αρχών μέσα στο οποίο θέλουμε να υλοποιηθεί η ανάπτυξη του Πωγωνίου. Η Ομοσπονδία μας θα είναι απέναντι σε οτιδήποτε θίγει τα παραπάνω. Ίσως η ΕΟΖ Πωγωνίου είναι ένα νέο δημιούργημα, κάτι που θα γεννηθεί από το μηδέν, χωρίς να χρησιμοποιήσει πρότυπα από την μέχρι σήμερα διεθνή εμπειρία από τις ΕΟΖ. Δυστυχώς η καθημερινή καταπάτηση των αρχών δικαίου και του συντάγματος στην χώρα μας και η παντελής έλλειψη πλαισίου για τις ΕΟΖ μας καθιστά απολύτως επιφυλακτικούς. 

Η σημερινή μέρα δεν είναι κατάλληλη για περαιτέρω συζήτηση και αντιπαραθέσεις. Χαιρόμαστε όμως γιατί βλέπουμε κοντά μας τον Δήμαρχο Πωγωνίου κο Κώστα Καψάλη, και τον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης κο Ιωάννη Ντόντη ουσιαστικά δηλαδή την μεγάλη πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου που έτσι είχαν την ευκαιρία να ακούσουν τις θέσεις της Ομοσπονδίας. 

Κάναμε απόψε την εισαγωγή μιας ευρύτερης συζήτησης για το θέμα. Θεωρούμε ότι σε μία επόμενη συνάντηση θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε τις απόψεις των τοπικών αρχόντων, των επιστημόνων αλλά και των μελών των Αδελφοτήτων μας. Μέσα από την συζήτηση και τον διάλογο είναι βέβαιο ότι θα κάτι θετικό θα προκύψει για το μέλλον του Πωγωνίου. Αντίθετα η άγνοια είναι που δημιουργεί αντιδράσεις. 

Και με την ευκαιρία θέλαμε να υπενθυμίσουμε την παλαιότερη δέσμευση του κου Δημάρχου να ενημερώσει τους φορείς της αποδημίας στην Αθήνα για το θέμα αλλά και να ζητήσουμε από τον κο Ντόντη σε επόμενη ευκαιρία να μας πει και τις δικές του απόψεις για το θέμα. Περιμένουμε λοιπόν στο άμεσο μέλλον την πρόσκληση για την ενημέρωση. 

el gato