Η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) δημοσιοποίησε χάρτη με τις θέσεις εγκατάστασης αιολικών Πάρκων (ανεμογεννητριών) στα βουνά του Πωγωνίου Νεμέρτσικα-Ντούσκο και Κουτσόκρανο. Το γεγονός αυτό βρήκε την αντίδραση Συλλογικών Φορέων και πολιτών του Πωγωνίου με υπομνήματα, δημοσιεύσεις και αναρτήσεις στο διαδίκτυο.
Το αρμόδιο Υπουργείο αγνόησε προκλητικά τις αντιδράσεις δια της σιωπής υιοθετώντας προφανώς και υπακούοντας στην "διατεταγμένη εκστρατεία για την κάμψη των κοινωνικών αντιδράσεων απέναντι στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη αιολικών πάρκων σε όλη τη χώρα", ενέργεια που ανέλαβε ο δημόσιος φορέας «Πράσινο Ταμείο» με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Συλλογικοί φορείς του Βασιλικού Πωγωνίου προσέφυγαν στον Φορέα της Λίμνης Παμβώτιδας, αρμόδιου για την «Παρακολούθηση ειδών ορνιθοπανίδας στην περιοχή ευθύνης του ΦΑΛΙΠ» στα πλαίσια υλοποίησης του υποέργου 1 της πράξης «Επιχορήγηση του ΦΑΛΙΠ για δράσεις διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, ειδών και οικοτόπων» του ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΛ με κωδικό ΟΠΕ (MIS) 5033228, σχετικά με τα σημαντικά και απειλούμενα είδη ορνιθοπανίδας που απαντώνται εντός της περιοχής ευθύνης του ΦΑΛΙΠ, "Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) GR 2130010 όρος Δούσκον, Ωραιόκαστρον, δάσος Μερόπης, Κοιλάδα Γορμού και λίμνη Δελβινακίου" και πλησίον αυτής, με έμφαση στις περιοχές εγκατάστασης των αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας(ΛΣΠΗΕ). Το πόρισμα της ειδικής επιτροπής παρουσιάστηκε στη Τακτική Συνεδρίαση(26/07/2021) του Δ.Σ του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων και αναρτήθηκε στο διαδίκτυο [Δείτε εδώ: 10/08/2021 Αρ. 757.]
Στο πόρισμα αυτό καταγράφονται τα στοιχεία της έρευνας για τον πληθυσμό και τα ενδιαιτήματα των ακόλουθων απειλούμενων ειδών ορνιθοπανίδας στις περιοχές χωροθέτησης των ΑΣΠΗΕ.: Χρυσαετός, (μοναδικό ένα ζεύγος), Φιδαετός (μοναδικό ένα ζεύγος) Γερακαετός (μοναδικό ζεύγος), Σφηκιάρης, Σαΐνι, Κιρκινέζι, Κοκκινοκαλιακούδα (15 ζεύγη στα υψίπεδα της Νεμέρτσικας), Ασπροπάρης (κουκάλογο).
Η διαπίστωση από την καταμέτρηση, την σπανιότητα, τις θέσεις ενδιαιτήματος, και άλλα στοιχεία που προβλέπονται ως κριτήρια, χαρακτηρίζει αυτά ως απειλούμενα είδη και καταλήγει στη άποψη ότι: «Με βάση τα ανωτέρω γίνεται αντιληπτό ότι η κατασκευή και λειτουρνία ΑΣΠΗΕ στις εν λόγω περιοχές θέτουν σε άμεσο κίνδυνο είδη που είναι ευάλωτα και με αυξημένη ευαισθησία στη χωροθέτηση ΑΣΠΗΕ και δυνατά να επιφέρουν άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στην ορνιθοπανίδα όπως η θνησιμότητα απο πρόσκρουση, η όχληση/διαταραχή και εκρόπιση των ειδών ο κατακερματισμός και η απώλεια σημαντικών ενδιαιτημάτων. στις περιοχές αναπαραγωγής και τροφοληψίας ειδών που βρίσκονται σε ειδικό καθεστώς προστασίας».
Το Δ.Σ. του ΦΔΛΙΠ έπειτα από συζήτηση αποφαίνεται: «η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να θέτει σε κίνδυνο την κατάσταση διατήρησης των προστατευόμενων περιοχών του δικτύου NATURA 2000 και τις οικολογικές απαιτήσεις των τύπων οικοτόπων και των ειδών που απαντώνται οτους τόπους Natura 2000 σε σταθερή Βάση.
Το Δ.Σ. του ΦΔΛΙΠ εκφράζει την σαφή αντίρρησή του στην πρόταση χωροθέτησης ΑΣΠHE στις εν λόγω περιοχές ενδιαφέροντος Ζώνη προστασίας (ΖΕΠ) «όρος Δούσκον. Ωοαιόκαστοον, δάσος Μερόπης, κοιλάδα Γορμού και λίμνη Δελβινακίου» GR 2130010 και πλησίον αυτής, υπερθεματίζοντας πως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι πιθανές άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις καθώς και οι αθροιστικές επιπτώσεις ενός έργου».
Παρόμοια μελέτη έχει γίνει και από το Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων - αναπληρώτρια Καθηγήτρια κα Βασιλική Κατή - που κατέληξε στα ίδια περίπου συμπεράσματα. Σε όλη αυτή την θέση των φορέων και των συμπατριωτών μου αισθάνθηκα την υποχρέωση να συντρέξω και εγώ με δημοσιεύματα και απόψεις που αντλήθηκαν από την μακροχρόνια έρευνα και μελέτη για το Πωγώνι και τα περιβαλλοντικά και άλλα πολιτισμικά στοιχεία που συνηγορούν με την άποψη της μη αναπτύξεως Αιολικών πάρκων Νεμέρτσικα-Δούσκο και Κουτσόκρανο.
Μεταξύ αυτών έστειλα και δύο επιστολές στον αρμόδιο υφυπουργό κ. Γεώργιο Αμυρά με πολλά στοιχεία, με τελευταία στις 24-8-2021, στην οποία είχα συνημμένη και την απόφαση του ΔΣ. του ΦΔΛΙΠ, εκθέτοντας και κάποιες δικές μου απόψεις.[Η 2η επιστολή ΕΔΩ]
Στις επιστολές μου δεν έλαβα καμία απάντηση, από τον υπουργό ούτε έγινε κάποια ανακοίνωση με τις απόψεις του Υπουργείου. Αυτή η σιωπή και η περιφρόνηση ενός πολίτη και μια στάση καταπάτησης δικαιωμάτων πολιτών για ένα θέμα που τόσο τους αφορά και τόσο τους ανησυχούν, είναι προφανώς μέσα στη επιχείρηση της εκστρατείας κάμψης των κοινωνικών αντιδράσεων στην ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των αιολικών πάρκων. Η οποία εκστρατεία με την ίδια την διατύπωσή της επιβεβαιώνει ότι η ανάπτυξη των αιολικών πάρκων είναι ανεξέλεγκτη. Αυτό, κατά κάποιον τρόπο, εμφανίζεται και στην περίπτωση του Πωγωνίου σε μια προστατευόμενη περιοχή NATURA...
Στα όσα διαπιστώνει η έρευνα του ΦΔΛΙΠ, για τα απειλούμενα είδη ορνιθοπανίδας στην περιοχή του Πωγωνίου, και στη κορυφαία περίπτωση της διαπίστωσης ενός ζεύγους του σπάνιου είδους του Χρυσαετού, που εμφανίζεται εδώ σαν αντιπροσωπευτικός μάρτυρας του κινδύνου της ορνιθοπανίδας της αναφερόμενης περιοχής, θα παραθέσω ένα απόσπασμα από την πρώτη επιστολή μου προς τον υφυπουργό κ. Γ. Αμυρά και βουλευτή μας, για μία ενημέρωσή του, για τα ισχυρά περιβαλλοντικά στοιχεία του Πωγωνίου, και ειδικά για την πλούσια ορνιθοπανίδα του Πωγωνίου, η οποία διασώθηκε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στην Καστάνιανη Πωγωνίου, το οποίο δημιούργησε ένας φωτισμένος δάσκαλος. Προλέγω ότι ένα από τα σπάνια εκθέματα του μουσείου είναι ένας Χρυσαετός. Τα άλλα θα τα γνωρίσουν οι περιπατητές και λά- τρεις του Φυσικού Περιβάλλοντος στα μονοπάτια του Πωγωνίου, μια άλλη περιβαλλοντική αξία του Πωγωνίου που διατρέχει την πανώρια Νεμέρτσικα με τα πανάρχαια δρομολόγια, και την ελεγεία της των μετακινούμενων κτηνοτροφών από τα χειμερινά βοσκοτόπια στα θερινά και αντίστροφα.
➤Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Καστάνιανης, αποτελεί έναν περιβαλλοντικό θησαυρό με όλα τα είδη πανίδας του Πωγωνίου, με ηλικία άνω των 60 ετών, έργο ενός δασκάλου (Γιώργος Σωπικιώτης). Η συλλογή περιλαμβάνει, ένα μεγάλο αριθμό ταριχευμένων ζώων, πτηνών, ερπετών, εντόμων, σε μεμονωμένη παρουσία ή σε συνθέσεις και συνδυασμούς με φωλιές, κλώνους, όπως είναι στο φυσικό περιβάλλον.
Ο δημιουργός του Μουσείου γράφει: «ένα πολύ ενδιαφέρον τμήμα είναι τα ερπετά και ιδιαίτερα τα φίδια. Πέραν του ότι είναι σχεδόν όλα τα είδη και μεγέθη διατηρημένα σε φιάλες μέσα σε φορμόλη ή οινόπνευμα αλλά και σε αποξηραμένη κατάσταση. Αλλά και εδώ έχει αντιγραφεί η φύση σε συνθέσεις και αναπαραστάσεις σκηνών και σε συμπλέγματα με άλλα ζώα η πτηνά. Ένα άλλο τμήμα της συλλογής είναι έντομα, πεταλούδες, σκαθάρια, φωλιές, αυγά, έμβυα, μικρά ζώα, νεογνά. Στα πτηνά εκτός από τα ενδημικά περιλαμβάνονται και αποδημητικά και περαστικά».
Ο ζωολόγος καθηγητής Απόστολος Τριχάς που επισκέφτηκε το 1994 το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Καστάνιανης γράφει μεταξύ άλλων και τα εξής:
«...Μέτρησα πάνω από 120 είδη πουλιών, τα περισσότερα σε άριστη κατάσταση, με μεράκι και φαντασία ταριχευμένα, ενώ εντυπωσιακές ήταν και οι συνθέσεις αρπακτικών ειδών με τη λεία τους σε φυσικές στάσεις, όσο και αναπαραστάσεις πουλιών σε συνδυασμό με τη φωλιά τους. Εδώ δεν θα κρύψω πως δεν θυμάμαι αντίστοιχη ποιότητα δουλειάς σε κανένα από τα υπόλοιπα τοπικά μουσεία. Πλήρης και αξιόλογη ήταν τέλος, τόσο η ερπετολογική συλλογή όσο και οι εξαιρετικά διατηρημένες ζωικές κατασκευές (όπως η τεράστια σφηκοφωλιά). Η πρόχειρη εκτίμηση μετά την πρώτη μου επίσκεψη, δείχνει να μην λείπει σχεδόν κανένα είδος ερπετού, αμφίβιου ή θηλαστικού από τη συλλογή, σε σχέση με όσα περιμένει να παρατηρήσει ένας ζωολόγος στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου, ενώ λιγοστά πουλιά θα καταγράψει ακόμη έπειτα από χρόνια έρευνας».
Κύριε Υπουργέ, υπάρχει ένα απτό πειστήριο και μια επιστημονική τεκμηρίωση καταγραφής, εδώ και 65 χρόνια, ενός περιβαλλοντολογικού πλούτου του Πωγωνίου. Εκεί στην ακριτική-επιμεθόρια περιοχή, σας περιμένει μια πολύ παλιά περιβαλλοντική καταγραφή, είναι η οικολογική καρδιά του Πωγωνίου, να την αγκαλιάσετε, να την διασώσετε, να την προβάλλετε, και να συσταθεί από το Υπουργείο σας ένα Ιδρυμα Περιβαλλοντικής έρευνας του ακριτικού Ηπειρωτικού Ελληνισμού καλύπτοντας ακόμη οικολογικά και τη γεωγραφική έκταση της Δερόπολης και των εκτός συνόρων επτά χωριών του Πωγωνίου αναπτυγμένων στις υπώρειες της Νεμέρτσικας και να καλύψει όλον τον όγκο της που αποτελεί ένα μεγάλο περιβαλλοντικό πάρκο των Βαλκανίων.
...//...
Εντυπώσεις ενός ειδικού ζωολόγου από επίσκεψη στο Μουσείο Καστανής
"Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της κοινότητας Καστανής Πωγωνίου δεν υπήρχε στους καταλόγους των περιφερειακών συλλόγων του Ζωολογικού Μουσείου του Παν/μιου Αθηνών. Το γνώρισα, όπως και κάποια άλλα τοπικά ιδρύματα, χάρη στις ατομικές προσπάθειες ανθρώπων που λατρεύουν και ασχολούνται με τον τόπο τους. Με οδήγησε εκεί ο ηπειρώτης φυσικός επιστήμονας και εκδότης κ. Κωστούλας, το Πάσχα του 1994, έπειτα από συνεννόηση που είχαμε το περασμένο Φθινόπωρο σε ένα Μουσειολογικό συνέδριο στην Αθήνα. Αργότερα το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου, είχα την ευκαιρία στα πλαίσια του προγράμματος του Ζωολογικού μουσείου Αθηνών: «Μελέτη για την οργάνωση, ταξινόμηση των μουσειακών συλλογών Φυσικής Ιστορίας» όπου και συμμετείχα, να επισκεφθώ πολλές αντίστοιχες συλλογές στη Βόρεια Ελλάδα γνωστές ή λιγότερο γνωστές. Όλες, ανεξάρτητα από το μέγεθος και το περιεχόμενο τους, ακτινοβολούσαν την προσωπική αγάπη και το μεράκι του συλλέκτη που τις δημιούργησε, άλλοτε διατηρημένο και προσεγμένο στο πέρασμα του χρόνου από τους συνεχιστές της προσπάθειας και άλλοτε θολό από την εγκατάλειψη των κληρονόμων του συλλεκτικού μόχθου του Ιδρυτή. Η συλλογή του Μουσείου της Καστανής ξεκίνησε πριν 30 περίπου χρόνια με την ατομική προσπάθεια του δασκάλου της περιοχής Γιώργη Σωπικιώτη. Έλαμπε ακόμη παρόλη την πλήρη έλλειψη πόρων διατήρησης όπως με πληροφόρησε ο κοινοτάρχης κ. Δημήτρης Παπαγιάννης. Συνδυασμένη με μια αντίστοιχη προσπάθεια συλλογής ντόπιου λαογραφικού υλικού, στεγάζεται τα τελευταία χρόνια σε μια μεγάλη (120 τμ) αίθουσα στον πρώτο όροφο ενός καινούργιου κτιρίου στο κέντρο του χωριού. Όταν την επισκέφθηκα, δεν είχε τελειώσει ακόμη το στήσιμο και ο εμπλουτισμός της αίθουσας, τα ευαίσθητα εκθέματα όμως της Φυσικής Ιστορίας ήταν καλά προφυλαγμένα σε μεγάλες δικές τους προσθήκες. Μέτρησα πάνω από 120 είδη πουλιών, τα περισσότερα σε άριστη κατάσταση, με μεράκι και φαντασία ταριχευμένα, ενώ εντυπωσιακές ήταν τόσο οι συνθέσεις αρπακτικών ειδών με την λεία τους σε φυσικές στάσεις, όσο και οι αναπαραστάσεις πουλιών σε συνδυασμό με τη φωλιά τους. Εδώ, δεν θα κρύψω πως δεν θυμάμαι αντίστοιχη ποιότητα δουλειάς σε κανένα από τα υπόλοιπα τοπικά μουσεία. Πλήρης και αξιόλογη ήταν, τέλος, τόσο η ερπετολογική συλλογή όσο και οι εξαιρετικά διατηρημένες ζωικές κατασκευές (όπως και η τεράστια σφηκοφωλιά).
 |
| Ο Δάσκαλος Γιώργης Σωπικιώτης με τους μαθητές του |
Το ενδιαφέρον μου όμως σαν ζωολόγου, εστιάσθηκε κυρίως στην επιστημονική αξία πολλών από τα εκθέματα και πηγάζει από δύο κυρίως παράγοντες:
α) την απόλυτη σχεδόν εντοπιότητα των εκθεμάτων των εκθεμάτων πράγμα που συμβαδίζει με τις ελπίδες του Ζωολογικού Μουσείου Αθηνών για την ύπαρξη αντίστοιχων συλλογών στην Ελλάδα με επισκέψεις Ελλήνων και ξένων επιστημόνων και
β) την αξιόλογη ποικιλότητα του υλικού. Η πρόχειρη εκτίμηση μετά την πρώτη μου επίσκεψη, δείχνει να μην λείπει σχεδόν κανένα είδος ερπετού, αμφίβιου ή θηλαστικού από την συλλογή σε σχέση με όσα περιμένει να παρατηρήσει ένας ζωολόγος στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου, ενώ λιγοστά πουλιά θα καταγράψει ακόμη, έπειτα από χρόνια έρευνας"
Κλείνοντας το σημείωμά μου αυτό, σε δύο πράγματα θα ήθελα να σταθώ κυρίως:
Στην άμεση ανάγκη για επιστημονική καταγραφή του υλικού από ομάδα ειδικών για τις ζωικές τάξεις που αντιπροσωπεύονται στη συλλογή (το ελάχιστο:ένας ερπετολόγος και έναα οονιθολόγος) και στην συνεργασία μιας τέτοιας ομάδας με την κοινότητα Καστανής για την αρτιότερη παρουσίαση της συλλογής στο κοινό (με προσφορά επιστημονικής βοήθειας στις πληροφορίες-κείμενα που πρέπει να συνοδεύουν παρόμοιες συλλογές). Εύχομαι την πραγματοποίηση κάθε προσδοκίας της κοινότητας Καστανής και τη γόνιμη συνεργασία των Μουσείων Φυσικής ιστορίας Ελλάδας.» Αποστόλης Τριχάς- Ζωολόγος Ερευνητής Παν/μιου Κρήτης.
...//...
Το μουσείο αυτό επομένως έχει το χαρακτήρα της εντοπιότητας με είδη αποκλειστικά της περιοχής και κυριολεκτικά είναι ένα «παγωμένο δείγμα βιοποικιλότητας στο χρόνο» που προσκαλεί τον επισκέπτη αλλά και κάθε πε ριβαλλοντολόγο ερευνητή να μελετήσει την πολύτιμη Συλλογή του και να συλλέξει στοιχεία για την εξέλιξη του οικοσυστήματος της περιοχής. Γιατί είναι γνωστό ότι η γνώση της εξέλιξης ενός οικοσυστήματος είναι η βάση για την αειφο ρική διαχείριση του περιβάλλοντος που είναι και το ζητούμενο σήμερα όσο τίποτε άλλο. Και το Πωγώνι περιβαλλοντικά είναι ελάχιστα μελετημένο, οπότε θα έλεγα και οποιαδήποτε δήλωση ότι η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών δεν θα είναι επιζήμια για την περιοχή, είναι μάλλον άτοπη. Αυτή η δήλωση στηρίζεται σε χρόνια μελέτης και παρακολούθησης ενός οικοσυστήματος.
Για όσους θέλουν να γνωρίσουν τον περιβαλλοντικό πλούτο του Πωγωνίου που χάθηκε με τις παράνομες και αντίθετες στην παράδοση επεμβάσεις χωρίς σεβασμό και ευθύνη, μια επίσκεψη στην Καστάνιανη, στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, που δημιούργησε ένας φωτισμένος δάσκαλος ο Γιώργος Σωπικιώτης, αποτελεί μια έκπληξη και αφορμή για προβληματισμό.
ΚΕΙΜΕΝΟ : ΚΩΝ/ΝΟΣ Χ. ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ
ΦΩΤΟ ΕΠΙΚΕΦΑΛΙΔΑΣ : ΝΕΜΕΡΤΣΙΚΑ -ΧΑΡΗΤ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
ΣΥΝΘΕΣΗ Χ.Κ.
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΠΡΩΪΝΟΣ ΛΟΓΟΣ" 17-9-2021
......///......
Βίντεο-Μουσείο Φυσικής Ιστορίας-Ταριχευμένα-Πολεμικό Υλικό-Λαογραφικό στην Καστάνιανη Πωγωνίου...
//////////////////////////////////////////////////////////////////
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ [Επιμέλεια Χ. Καββαδίας]
Ακολουθεί ένα ενδιαφέρον φωτογραφικό αφιέρωμα και σχετικά δημοσιεύματα που περιλαμβάνουν τα απειλούμενα είδη ορνιθοπανίδας που υπάρχουν στην περιοχή του Πωγωνίου και τα οποία αναφέρονται στο κείμενο.
➤ΧΡΥΣΑΕΤΟΣ
 |
| Ταριχευμένος Χρυσαετός στο Μουσείο Καστάνιανης Πωγωνίου |
➤ΑΣΠΡΟΠΑΡΗΣ (ΚΟΥΚΑΛΟΓΟ)
O Ασπροπάρης ή Κουκάλογο εκλείπει και από την Ήπειρο!
Μέχρι πριν μερικά χρόνια ο Ασπροπάρης ή Κουκάλογο όπως είναι γνωστός ο μικρός αυτός γύπας, ήταν ένα κοινό είδος στην Ήπειρο.
Σήμερα, η θέα έστω κι ενός πουλιού απ’ αυτά αποτελεί σπάνιο φαινόμενο. Γενικότερα στη χώρα μας έχουν απομείνει πλέον ελάχιστα ζευγάρια. Για την εξαφάνιση του Ασπροπάρη σημαντικό ρόλο έχει παίξει φυσικά ο ανθρώπινος παράγοντας! Στο πλαίσιο της προσπάθειας διάσωσής τους, η Ορνιθολογική Εταιρεία θα δώσει τη δυνατότητα σε μικρούς και μεγάλους πολίτες να γνωρίσουν τους σπάνιους αυτούς γύπες μέσω εκδήλωση που θα πραγματοποιήσει στο Πάπιγκο.
Γύπας – μετανάστης!
Ο Ασπροπάρης είναι ο μικρότερος γύπας της Ευρώπης και ο μοναδικός που μεταναστεύει. Κάθε άνοιξη διανύει περισσότερα από 5.000 χιλιόμετρα για να φωλιάσει στα βράχια της ελληνικής υπαίθρου, δίπλα στον άνθρωπο.
Θεωρείται προάγγελος της άνοιξης, καθώς οι άνθρωποι της υπαίθρου συνέδεαν την άφιξή του με μαντικές πράξεις και ευχές για ευοίωνο πέρασμα στη νέα εποχή και πλούσια παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων.
Στην Ήπειρο ο Ασπροπάρης είναι γνωστός ως Κουκάλογο, μιας και, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, κουβαλάει στην πλάτη του τον τεμπέλη Κούκο κατά τον ερχομό από την Αφρική.
Απειλούμενο είδος
Σήμερα είναι το πιο απειλούμενο είδος γύπα στην Ευρώπη. Έχοντας υποστεί μείωση μεγαλύτερη από 90% κατά τα τελευταία χρόνια, λιγότερα από 40 ζευγάρια απομένουν πλέον στα Βαλκάνια και μόλις τρία στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρει η Ορνιθολογική Εταιρεία, σε περιοχές που πριν λίγα χρόνια το είδος ήταν κοινό, όπως η Ήπειρος, πλέον η θέα έστω και ενός Ασπροπάρη αποτελεί σπάνιο φαινόμενο.
Κύριος ένοχος γι’ αυτή τη μείωση του πληθυσμού του συγκεκριμένου πουλιού είναι η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, που αποτελεί, όπως τονίζεται, μεγάλη πληγή για την ελληνική φύση και έχει οδηγήσει σε εξαφάνιση προστατευόμενα αρπακτικά πουλιά από πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Ασπροπάρης: Το «κουκάλογο» της Ηπείρου,
που έγινε αντικείμενο μελέτης σε 9 χώρες!
Στην Ήπειρο τον αποκαλούν «κουκάλογο» γιατί ο λαϊκός μύθος τον θέλει να κουβαλάει στην πλάτη του τον …τεμπέλη κούκο, στη Θεσσαλία «χελωνά», στη Μακεδονία «τυροκόμο», στη Στερεά Ελλάδα «ασπρογέρακο» και στη Θράκη «άκμπαμπα». Με καταγεγραμμένα στην Ελλάδα, 21 ονόματα, ο ασπροπάρης αποτέλεσε το αντικείμενο εθνογραφικής μελέτης που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο προγράμματος LIFE από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Η έρευνα διενεργήθηκε σε περιοχές που διατηρούν αναπαραγωγικές επικράτειες ασπροπάρη στα Βαλκάνια (Ελλάδα, Βουλγαρία, Αλβανία, Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας), σε σημαντικές περιοχές για το είδος κατά μήκος των μεταναστευτικών του διαδρομών (Τουρκία, Συρία και Ιορδανία) και στις περιοχές διαχείμασής του (Νίγηρας και Νιγηρία).
Στην εθνολογική έρευνα συμμετείχαν 348 άτομα από 22 διαφορετικές περιοχές σε 9 χώρες και οι πληροφορίες συγκεντρώθηκαν μέσω συνεντεύξεων και ομάδων εργασίας, όπου οι πληροφοριοδότες κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε μια άσκηση, συγκρίνοντας τον ασπροπάρη με άλλα είδη πουλιών μέσα από φωτογραφίες.
«Συγκεκριμένα, τους ζητήθηκε να αναγνωρίσουν και να μιλήσουν για τον γύπα, τον ασπροπάρη, τον πελαργό, τον αετό και το κοράκι», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η συντονίστρια της έρευνας, ερευνήτρια στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Καλλιόπη Στάρα, επισημαίνοντας ότι οι περισσότεροι, «αν και αναγνωρίζουν εύκολα τον ασπροπάρη, αγνοούν ότι είναι είδος γύπα».
Στην έρευνα, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2017 και τελείωσε τον Δεκέμβριο του 2019, αλλά συνεχίζεται η επεξεργασία των στοιχείων, διαπιστώθηκε ότι στην περιοχή του Νίγηρα όπου έγιναν επισκέψεις σε υπαίθριες αγορές, πωλούνταν κομμάτια από γύπες για θεραπευτικούς και φαρμακευτικούς σκοπούς!
«Πόδια και φτερά από γύπες πωλούνται ευρέως, τακτική που αποτελεί σημαντική απειλή για το είδος. Οι άνθρωποι εκεί πιστεύουν ότι επειδή οι γύπες τρέφονται με νεκρά ζώα χωρίς να παθαίνουν κάτι, άρα η χρήση μελών των πουλιών αυτών, τους προφυλάσσουν από αρρώστιες, συντελώντας παράλληλα και στη βελτίωση της όρασης αφού οι γύπες έχουν εξαιρετική», συμπληρώνει η κ. Στάρα.
Γενικότερα, ωστόσο, τα αποτελέσματα της έρευνας για τα είδη που μελετήθηκαν, έδειξαν ότι τα πουλιά, στο σύνολό τους, εκτιμώνται κυρίως για την ομορφιά τους και διότι προκαλούν έντονα συναισθήματα στους ανθρώπους και λιγότερο για τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Η κατάταξη των γυπών και συγκεκριμένα του ασπροπάρη σε σύγκριση με άλλα είδη έδειξε ότι οι άνθρωποι προτιμούν περισσότερο τους ασπροπάρηδες, τους γύπες και τους πελαργούς συγκριτικά με τους αετούς και τα κορακοειδή.
Οι πελαργοί, για παράδειγμα, χαρακτηρίζονται ως ακίνδυνοι, χρήσιμοι, όμορφοι και οικείοι. Στην Αφρική, οι άνθρωποι τους εκτιμούν γιατί προμηνύουν την έναρξη της περιόδου των βροχών και στα Βαλκάνια, είναι προάγγελοι της άνοιξης. Παρόλο που οι άνθρωποι εκτιμούν τον ρόλο των αρπακτικών στον έλεγχο των ερπετών, των εντόμων και των τρωκτικών, οι αετοί αναγνωρίζονται ως τα πιο επικίνδυνα αρπακτικά που συνδέονται με επιθέσεις σε κτηνοτροφικά ζώα, ενώ τα κορακοειδή αναφέρονται ως άσχημοι και κακοί οιωνοί, καθώς σχετίζονται με τον θάνατο.
Σε όλες τις χώρες, με εξαίρεση την Ιορδανία, οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι ο αριθμός των γυπών μειώνεται και ότι ιδιαίτερα οι ασπροπάρηδες είναι είτε εξαφανισμένοι είτε πολύ λίγοι. Ως κύρια αιτία για την μείωση του πληθυσμού των γυπών εμφανίζεται το κυνήγι (μερικές φορές χωρίς προφανή αιτιολόγηση), ακολουθούμενη από τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, τη μείωση της μετακινούμενης κτηνοτροφίας και τις αλλαγές στη διαχείριση των νεκρών ζώων.
Επίσης, ως αιτίες αναφέρθηκαν η απώλεια βιοτόπων, η υποβάθμιση των φυσικών ενδιαιτημάτων ή η ερημοποίηση, η κλιματική αλλαγή ή οι φυσικές καταστροφές, τα φυτοφάρμακα, η ρύπανση, η όχληση σε περιοχές φωλιάσματος/κουρνιάσματος, η άγνοια σχετικά με τα είδη, η ανθρώπινη ανευθυνότητα και τέλος η ηλεκτροπληξία και η σύγκρουση με πυλώνες μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα με την κ. Στάρα, «η σχέση με τον θάνατο, η ζωή μετά τον θάνατο και το υπερφυσικό, είναι ζωτικής σημασίας για να κατανοήσουμε τη θέση των γυπών στον πολιτισμό και την οριοθετημένη τοποθέτησή τους μεταξύ διαφορετικών κόσμων, ενώ εξηγεί τη χρήση μερών γυπών στην Αφρική σε πρακτικές που βασίζονται σε θρησκευτικές πεποιθήσεις». Μάλιστα, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα είδη γυπών, ο Ασπροπάρης θεωρείται χαρισματικό είδος: το λευκό χρώμα των φτερών του τον διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα είδη γυπών και παρόλο που χαρακτηρίζεται ως «άσχημο» πουλί, είναι ιδιαίτερα αγαπητός από τους ανθρώπους, κυρίως στα Βαλκάνια, έχοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στην τοπική λαογραφία.
Πηγή:https://epirusgate.gr/asproparis-to-koukalogo-tis-ipeirou-pou-egine-antikeimeno-meletis-se-9-chores/
 |
Ασπροπάρης σε δράση (photo EOE) |
Ήπειρος: Άνοιξε νέο “εστιατόριο” για γύπες!
Ναι! Και οι γύπες έχουν “εστιατόριο” και μόλις άνοιξε ένα καινούργιο στην Ήπειρο και συγκεκριμένα στο Ορεινό Πωγωνίου. Πρόκειται για ένα νέο συμπληρωματικό σταθμό σίτιση (ταΐστρα), που παρέχει ασφαλή τροφή στους Ασπροπάρηδες και σε άλλα πτωματοφάγα είδη πουλιών.
Το “εστιατόριο” δεν εξασφαλίζει μόνο τροφή απαλλαγμένη από δηλητήρια, αλλά αποτελεί και σημείο συνάντησης για να τα λένε και να κουτσομπολεύουν οι γύπες, αφού όπως μας ενημερώνει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, οι ταΐστρες προσφέρουν την ευκαιρία στους Ασπροπάρηδες για κοινωνικοποίηση, παράγοντας πολύ σημαντικός για το είδος.Το “εστιατόριο” θα λειτουργεί σε ετήσια βάση, από τον Μάρτιο έως και τον Σεπτέμβριο, ενώ η τροφοδοσία της θα γίνεται σε συνεργασία με τους τοπικούς κτηνοτρόφους.
 |
Το νέο “εστιατόριο” για γύπες στο στο Ορεινό Πωγωνίου   Η νέα αυτή ταΐστρα, έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE «ΖΩΗ για τον Ασπροπάρη» και έρχεται να συμπληρώσει το δίκτυο ταϊστρών που λειτουργούν ήδη για τις ανάγκες του κρισίμως απειλούμενου με εξαφάνιση γύπα στην Περιφερειακή Ενότητα Ιωαννίνων και στη γειτονική Αλβανία (δύο ταΐστρες στη νότια Αλβανία και μία στην Κόνιτσα). Οι επισκέψεις των πουλιών θα παρακολουθούνται από την τοπική ομάδα πεδίου της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ, ενώ ακόμα πιο συστηματικά η παρακολούθηση θα γίνεται μέσω των καμερών αυτόματης ενεργοποίησης που έχουν τοποθετηθεί στον χώρο της ταΐστρας. Πηγή: |
➤ΓΕΡΑΚΑΕΤΟΣ
➤ΚΙΡΚΙΝΕΖΙ
➤ΚΟΚΚΙΝΟΚΑΛΙΑΚΟΥΔΑ
➤ΣΦΗΚΙΑΡΗΣ
....//....
ΕΠΙΛΟΓΟΣ:
Τα σχέδια μιας κάστας ευνοούμενων απο την πολιτική εξουσία "επιχειρηματιών" της "πράσινης ανάπτυξης" και της "αρπαχτής" (λόπμπυ των ΑΠΕ) δεν είναι δυνατόν να ματαιωθούν αν οι πολίτες του Πωγωνίου ολιγωρήσουν για μία ακόμη φορά!!!
Οι προθέσεις της πολιτικής εξουσίας (κεντρικής αλλά και τοπικής...) όσο και αν διατείνονται για το αντίθετο...είναι πλέον πασιφανείς : ΠΑΝΤΟΥ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ!!! με κάθε κόστος...
Οι προθέσεις της πολιτικής εξουσίας (κεντρικής αλλά και τοπικής...) όσο και αν διατείνονται για το αντίθετο...είναι πλέον πασιφανείς : ΠΑΝΤΟΥ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ!!! με κάθε κόστος...
ΥΓ:
Το άρθρο στον παρακάτω σύνδεσμο αφιερωμένο σε μερικούς που επισκέφτηκαν τις εγκαταστάσεις του Κασιδιάρη και δεν άκουσαν τόποτε!!!
https://www.androsfilm.gr/2017/08/27/anemogennitries-kai-dimosia-ygeia-toy-giorgoy-kallibroysi/ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΕΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ: Χ. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.