Ύστερα από 90 χρόνια ιστορικής αδικίας με το ευτράπελο η λίμνη να δίνει την ιδιότητά της ως ονομασία στο χωριό (κρατώντας για εκείνη το... επίθετό της), ενώ για 600 χρόνια συνέβαινε το αντίθετο, δείχνει ότι θα αποκατασταθεί.
Χθες, 25 Ιανουαρίου 2019, ημέρα κατά την οποία θα μείνει στην ιστορία για τη περιβόητη "Συμφωνία των Πρεσπών" που ψηφιζόταν στη βουλή, λίγα τετράγωνα παρακάτω στο Υπουργείο Εσωτερικών, συνεδρίαζε το "Συμβούλιο Τοπωνυμιών" για ένα άλλο ζήτημα ονομασίας. Ξεχωριστό... Μεταξύ των θεμάτων της ημερησίας διάταξης ήταν η μετονομασία του χωριού μας σε Ζαραβίνα.
Η Αδελφότητά μας παραστάθηκε με 2 μέλη της, κάνοντας πρόσθετη παρέμβαση υπέρ του αιτήματος της Κοινότητας και αφού εξέθεσε τις απόψεις τις προφορικώς, έλαβε τη διαβεβαίωση του Προέδρου της Επιτροπής ότι το Συμβούλιο είναι σύμφωνο με τη μετονομασία του οικισμού, η οποία και θα πραγματοποιηθεί μετά τις εκλογές. Το Συμβούλιο Τοπωνυμιών ήταν το πιο κρίσιμο σημείο και το σημείο στο οποίο συνήθως σταματούν οι διαδικασίες σε περίπτωση άρνησής τους (δείτε και υστερόγραφο).
Αφού καθαρογραφεί η απόφαση θα πάρει το δρόμο της για το Συμβούλιο της Επικρατείας και ύστερα θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα. Οι πιθανότητες να μην τελεσφορήσει η μετονομασία είναι πλέον απειροελάχιστες, καθώς οι επόμενες ενέργειες είναι κατά κύριο λόγο διαδικαστικού χαρακτήρα.
Θεωρούμε ότι η Αδελφότητά μας έπραξε το καθήκον της και έβαλε και εκείνη ένα μικρό λιθαράκι στην αποκατάσταση της αδικίας. Χρέος μας είναι να ευχαριστήσουμε από τη μεριά μας :
►τους συγχωριανούς που προσυπέγραψαν, την Κοινότητα και-προσωπικά-τον Πρόεδρο Καλέγια Γεώργιο για την ολοκληρωμένη αίτηση της μετονομασίας,
►τον Δήμο Πωγωνίου, τον Δήμαρχο κ. Καψάλη Κωνσταντίνο και ολόκληρο το Δημοτικό Συμβούλιο για την ομόφωνη υποστήριξη του αιτήματος της Κοινότητας και
►τα μέλη που αποτελούσαν το Συμβούλιο Τοπωνυμιών (που φυσικά προσκλήθηκαν για την πατροπαράδοτη... τσιπ'ροκατάνυξη!)
Για την ιστορία, θα παραθέσουμε παρακάτω το υπόμνημα που είχε ετοιμαστεί απ' τη μεριά μας προς υποστήριξη του αιτήματος της Κοινότητας, κατά τη διαδικασία εξέτασης του θέματός μας. Τελικώς δεν χρειάστηκε να κατατεθεί, παρά μόνο χρησιμοποιήθηκε για μια σύντομη επιχειρηματολογία (συνοδευόταν από παράρτημα με χάρτες και ιστορικά στοιχεία). Στο τέλος επισυνάπτεται η απόφαση του Δήμου Πωγωνίου μαζί με την αίτηση της Κοινότητας προς το συμβούλιο Τοπωνυμιών.
>>>>...<<<<
Αθήνα, 24.01.2019
Αρ. Πρωτ. 2/2019
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
(Πρόσθετη παρέμβαση)
Προς:
Υπουργείο Εσωτερικών,
Συμβούλιο Τοπωνυμιών,
Σταδίου 27, 10183, Αθήνα
Συν. : 4 σελ. (+Παράρτημα)
ΘΕΜΑ: Μετονομασία Τοπικής Κοινότητας Λίμνης και οικισμού αυτής σε «Ζαραβίνα»
Αξιότιμες/οι Κυρίες/Κύριοι,
Το χωριό μας είναι το πρώτο χωριό που συναντάται στην ακριτική αλλά συνάμα και ιστορική επαρχία του Πωγωνίου. Ένα μικρό χωριό ανάμεσα στη Λίμνη Ζαραβίνας και τον Γορμό ποταμό. Ο πληθυσμός του τα τελευταία χρόνια, όπως δυστυχώς συμβαίνει και με το σύνολο των οικισμών των ακριτικών περιοχών μας, βαίνει διαρκώς μειούμενος, η ιστορία μας όμως είναι αντιστρόφως ανάλογη του-σημερινού-πληθυσμού μας.
Κατ’ εκτίμηση των ιστορικών της περιοχής, η ίδρυση του χωριού μας ανάγεται στα τέλη του 13ου αιώνα και αυτό επαληθεύεται τόσο από την ύπαρξη μιας μικρής μονής (Ιερά Μονή Αλεξάνδρου Ζαραβίνας) η οποία ιδρύθηκε εκείνη την περίοδο, όσο και από το γεγονός ότι, το 1364 είχε χειροτονηθεί Αρχιεπίσκοπος Πωγωνιανής, ο Αγαθόνικος εκ Ζαραβίνης. Αργότερα, το 1431 στην περιοχή μας, που -εν τω μεταξύ- είχε ήδη καταληφθεί απ’ τους Οθωμανούς, πραγματοποιήθηκε και «ενός είδους» φορολογική απογραφή. Τα ευρήματα της απογραφής αποτυπώθηκαν το 1954 σε ένα έργο του Τούρκου Ερευνητή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Halil Inalcik, που μεταξύ άλλων, επιχείρησε να ταυτοποιήσει και τους οικισμούς που αναφέρονται σε αυτή με τους σύγχρονους. Ενδεικτικό του αποπροσανατολισμού που μπορεί να προκληθεί απ’ τη σύγχρονη ονομασία του χωριού σε βάρος της ιστορίας του τόπου μας είναι, ότι σε ένα τιμάριο, ταυτοποιούνται δύο γειτονικά μας χωριά μαζί με έναν οικισμό της Θεσπρωτίας δεκάδων χιλιομέτρων μακριά, ο οποίος αναγράφεται ως Zaveni και το οποίο ο Inalcik τον ταυτοποιεί ως το χωριό, Ραβενή Θεσπρωτίας. Υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι ο οικισμός στο κατάστιχο δεν είναι η Ραβενή αλλά η Ζαραβίνα, καθώς δεν παρατηρούνται σε άλλα τιμάρια της περιοχής, τόσο μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των οικισμών που τα αποτελούσαν ενώ κι ο ίδιος, ο Inalcik, τόνιζε τη δυσκολία ταυτοποίησης τους.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ο οικισμός μας και μέχρι το 1780 ή λίγο νωρίτερα, φαίνεται ότι ήταν ιδιαιτέρως ακμάζων ενώ κατέφθαναν εδώ κυνηγημένοι κάτοικοι και άλλων οικισμών. Βρισκόταν 2 χιλιόμετρα, παρακάτω, από τη σημερινή του θέση και πέριξ της λίμνης Ζαραβίνας, μιας πανέμορφης λίμνης (5η βαθύτερη λίμνη της χώρας) με ανεκτίμητη αισθητική και περιβαλλοντική αξία, ανακηρυχθείσα ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (ΦΕΚ 572/4-10-1983) και ενταγμένη στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας NATURA 2000 (κωδικός GR2130010), η ονομασία της οποίας οφείλεται στην-παλαιά-ονομασία του χωριού μας. Δίπλα απ’ τη λίμνη, περνούσε κατά το παρελθόν και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, ένας πανάρχαιος δρόμος που οδηγούσε από τη Νότια Ελλάδα στην πρωτεύουσα της Μολοσσίας, Πασσαρώνα και από εκεί κατέληγε στο Δυρράχιο όπου συνδεόταν με την Εγνατία Οδό. Ο καρόδρομος αυτός που έχει μείνει στην ιστορία ως «Ντερβένι» συνέβαλλε τα μέγιστα ώστε να περάσουν και να μνημονεύσουν το χωριό μας σχεδόν το σύνολο των ξένων περιηγητών που βρέθηκαν στα μέρη μας, συνέβαλε δυστυχώς όμως αργότερα και στην καταστροφή του οικισμού μας από Αλβανούς Λιάπηδες, οι οποίοι εξώθησαν τους προγόνους μας να μετακινηθούν στη σημερινή θέση για να προφυλαχθούν.
Πρώτα απ’ όλους, η Ζαραβίνα μνημονεύεται από τον περίφημο περιηγητή της Ανατολής, Evliya Celebi, ο οποίος είχε παρευρεθεί σε γάμο στο χωριό μας το 1670. Αργότερα και προς τα τέλη του 18ου αιώνα, ο Αλή Πασάς έχτισε στο χωριό μας και ένα μικρό κατάλυμα, το λεγόμενο «Κάστρο». Το κατάλυμα αυτό, το χρησιμοποιούσε κατά τις βόρειες μετακινήσεις του, ενώ φιλοξένησε εδώ και όλους τους ξένους περιηγητές που πέρασαν απ’ το Πωγώνι.
Κατά την περίοδο εκείνη περιέγραψαν το χωριό και τη λίμνη μας:
o Francois Pouqueville (2 φορές),
ο William Leak,
o Henry Holland κι ο
o William Turner.
Όπως καταλαβαίνετε, από τα ανωτέρω, η ιστορία του τόπου μας είναι συνυφασμένη τόσο με την ονομασία Ζαραβίνα, όσο και με τη λίμνη που την κοσμεί. Η συναισθηματική της αξία λοιπόν, είναι δεδομένη ενώ στο άκουσμα της και μόνο, η συγκίνηση είναι μεγάλη και κάνει το μυαλό μας να ταξιδεύει...
Προέλευση Ονομασίας
Το 1928, το ελληνικό κράτος θεώρησε ότι η ονομασία είναι σλαβική και για αυτό το λόγο προέβη, στην αλλαγή της. Εκείνη την εποχή συνέτρεχαν όντως εθνικοί λόγοι, να σημειώσουμε όμως, ότι το Πωγώνι δεν είχε την ανομοιογένεια στον πληθυσμό του, που παρατηρείτο στις υπόλοιπες επαρχίες των «Νέων Χωρών» που ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και ο πληθυσμός του ήταν συντριπτικά ελληνικός. Άλλωστε από τη Χρονογραφία της Ηπείρου του 1856, του Παναγιώτη Αραβαντινού, φαίνεται ότι δεν υπήρχε άλλη εθνότητα τόσο στο χωριό μας όσο και στη γύρω περιοχή πλην της έδρας, της τότε διοίκησης, στην Πωγωνιανή.
Υπάρχουν επίσης εκδοχές που αναφέρουν ότι η ονομασία δεν είναι σλαβική αλλά προέρχεται από εκσλαβισμό ελληνικής ονομασίας. Να παραθέσουμε εδώ κι ένα απόσπασμα από το βιβλίο του συντοπίτη Βασίλη Μήτση απ’ το γειτονικό Κρυονέρι Πωγωνίου, που αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «…η μετονομασία του χωριού Ζαραβίνα σε Λίμνη ήταν ενέργεια βεβιασμένη. Κατ’ ουσίαν δεν πρόκειται για σλαβική ονομασία, αλλά για εκσλαβισμό συναφών λατρευτικών τίτλων από αρχαίες ελληνικές θεότητες. Δικαιολογημένα θα ισχυριστεί κάποιος ότι τέτοιες βιαστικές μετονομασίες σβήνουν ή ξεπουλούν την ιστορία του τόπου μας.»
Στη λίμνη Ζαραβίνας, μάλιστα, υπάρχουν επιφανειακά ευρήματα προϊστορικής και ελληνιστικής περιόδου. Όπως και να έχει όμως, η συγκεκριμένη ονομασία η οποία διατηρήθηκε για τουλάχιστο 600 χρόνια και ήταν σεβαστή απ’ όλους, ακόμα κι απ’ τους Οθωμανούς, δεν είναι δυνατό να είχε επιβληθεί με τη βία ή χωρίς τη θέληση του πληθυσμού της, καθώς ως τέτοια είτε θα είχε χαθεί κατά τη διάρκεια των αιώνων είτε θα είχε απαξιωθεί. Όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα με την τωρινή ονομασία.
Η-ουδέτερη-ονομασία «Λίμνη» που αποδόθηκε από το Ελληνικό Κράτος, δεν κατάφερε να αφομοιωθεί ούτε από τον ντόπιο πληθυσμό της περιοχής μας (φαίνεται κι απ’ την ομόφωνη απόφαση του Δήμου Πωγωνίου), ούτε φυσικά από εμάς του ίδιους, καθώς κανείς μας, είτε κάτοικος είτε απόδημος, δεν αυτοπροσδιορίζεται ως Λίμνιος. Δεν είναι λίγες οι φορές μάλιστα, που λέγοντας ότι έχουμε καταγωγή απ’ τη Λίμνη Ιωαννίνων, μας συγχέουν με τα Ιωάννινα, την Παμβώτιδα και το Νησάκι. Άλλωστε χαρακτηριστικό της αγάπης των συγχωριανών μας για την παλαιά μας ονομασία είναι, ότι και στα καταστήματα που φτιάχνουν, πάλι τον διακριτικό τίτλο «Ζαραβίνα» δίνουν! Το αίτημα της μετονομασίας μάλιστα, κέντρισε το ενδιαφέρον πολλών -κυρίως νέων- ανθρώπων που δεν ασχολούνταν πρωτύτερα με το χωριό μας, αναζωπυρώνοντας τη συζήτηση γύρω απ’ αυτό και γεμίζοντας μας με αισιοδοξία ότι, τουλάχιστο περιστασιακά, θα ζωντανέψει ακόμα περισσότερο ο οικισμός μας. Παράλληλα, γίναμε αποδέκτες ευμενών σχολίων από όλους τους Πωγωνήσιους, που χαρακτηριστικά μας έλεγαν ότι εμείς έτσι σας γνωρίζουμε και το οποίο-μόνο-ως ένδειξη της καθολικής αποδοχής της ονομασίας, μπορεί να εκληφθεί.
Τέλος να παραθέσουμε και ένα ακόμα ενδεικτικό της περίπτωσής μας απόσπασμα, από το βιβλίο του Στέφανου Μπέττη του 1996 που εκδόθηκε υπό την αιγίδα, μάλιστα, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων με τίτλο Οικωνύμια του Νομού Ιωαννίνων, που αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:
«...Και μετονομάστηκαν μεν τα χωριά… αλλά τα νέα ονόματά τους παρά τα χρόνια που πέρασαν δεν κατόρθωσαν να μπουν στη ζωή και στη γλώσσα του λαού και θα εξακολουθήσουν να μένουν τέτοια για πολλά ακόμα χρόνια ίσως μερικά και στο διηνεκές. Τα βλέπουμε μόνο τα νέα ονόματα να φιγουράρουν στα δημόσια έγγραφα, στις ταμπέλες των υπεραστικών λεωφορείων ή στα στόματα κάποιων ξένων, που αγνοούν το παλιό τους όνομα. Οι κάτοικοί τους παρά ταύτα θα εξακολουθήσουν να λέγονται με το παλιό όνομα του χωριού και τώρα και στο εξής... Τα ξενικά τοπωνύμια και ξεχωριστά τα ονόματα των χωριών της περιοχής μας αποτελούν σημάδια ανεξίτηλα της διάβασης και εγκατάστασης αλλογενών λαών… οι οποίοι λαοί έχασαν με τον καιρό σαν υποδεέστεροι πολιτισμικά την ταυτότητά τους και αφομοιώθηκαν με τον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό για να απομείνουν τα χνάρια τους… μόνο σ' αυτά τα τοπωνύμια ή χωριωνύμια των οποίων η αλλαγή της ονομασίας αποτελεί φίμωση και παραχάραξη της ιστορίας με αρνητικές συνέπειες στη ζωή μας…»
Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω καθώς και τα όσα αναφέρονται τόσο στην αίτηση της Τοπικής Κοινότητας, υπέρ της οποίας προσθέτως παρεμβαίνουμε, όσο και στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Πωγωνίου, παρακαλούμε όπως μας δοθεί η ευκαιρία να επιστρέψουμε στην ιστορική μας ονομασία, την ονομασία του τόπου γέννησης των προγόνων μας και να εγκρίνετε τη μετονομασία του οικισμού μας σε Ζαραβίνα.
Με εκτίμηση,
Για το Δ.Σ. της Αδελφότητας,
Ο Πρόεδρος Η Γεν. Γραμματέας
ΥΓ. Για αντίληψη της περιρρέουσας ατμόσφαιρας... μαζί με τη δική μας μετονομασία συζητήθηκε και η μετονομασία του οικισμού Πλατάνια Δωδώνης σε Τσερίτσανα, που είναι και η ιστορική τους ονομασία. Οι συντοπίτες ήταν η πολλοστή φορά (8η ή 9η!) που κατέθεταν το αίτημα μετονομασίας και είχαν επιστρατεύσει-μεταξύ άλλων-τον απερχόμενο Πρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γεώργιο Καψάλη (ο οποίος έχει γράψει και για τη λίμνη μας, ενώ προσφέρθηκε σε μελλοντική βοήθεια στην περίπτωση που απορρίπτονταν το δικό μας αίτημα και τον ευχαριστούμε θερμά για αυτό), καθώς επίσης και επιστημονική σύμβουλο του Δήμου Δωδώνης!.. Αυτή τη φορά μάλλον τα κατάφεραν, τους ευχόμαστε από καρδιάς λοιπόν, ό,τι καλύτερο...
Πηγή:
https://www.zaravina.gr/el/draseis-ekdiloseis/loipes-drastiriotites/63-limni-kapout-viva-zaravina
<<<<<<<<...>>>>>>>>
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ: Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους φορείς και τα μεμονωμένα άτομα που έφεραν σε αίσιο πέρας την υπόθεση...Εμείς βέβαια οι Βησσανιώτες Ζαραβίνα την μάθαμε Ζαραβίνα την λέγαμε και Ζαραβίνα θα την λέμε ...(τώρα και με τη ..βούλα!!!).
Για την ιστορία παραθέτω δημοσίευμα της εφημερίδος "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" της εποχής εκείνης (29 Οκτ. 1929) σχετική με το θέμα των μετονομασιών χωριών του Νομού Ιωαννινων.
[Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση]
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ το ιστορικό της μή μετονομασίας της Βήσσανης:
ΑΚΟΜΗ: Για την Λίμνη της Ζαραβίνας:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.